Home

Internal

International

Kontakt

de|en|pl

49 krajów – 110 biur – 5 800 pracowników – 1 firma |

Na świecie

Nasz strona wykorzystuje pliki cookies w celu personalizacji oferty wysyłanej do klientów oraz analizy zachowania użytkowników, tak aby dostarczać usługi na najwyższym poziomie. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na przetwarzanie danych. Dalsze informacje można znaleźć w polityce prywatności.

Wypadek przy pracy – co zrobić, gdy się wydarzy?

Michał Prokop

16 sierpnia 2023 r.

W każdej firmie może dojść do zdarzeń uznanych za wypadek przy pracy. W takiej sytuacji ważne jest, aby wiedzieć, jak ma postępować poszkodowany pracownik i jakie są obowiązki pracodawcy.

Definicja wypadku przy pracy

Definicję wypadku przy pracy określa ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tzw. ustawa wypadkowa).

Art. 3 ustawy wypadkowej określa, że za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. A dokładniej:

podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,
podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,
przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Wypadek w drodze do lub z pracy – jak jest rozpatrywany?

Wypadek może mieć miejsce zarówno w pracy, jak i w drodze do pracy lub z pracy. Pamiętaj jednak, że są to zupełnie inne zdarzenia – mimo że w obu przypadkach dochodzi do urazu na osobie poszkodowanego.

O wypadku w drodze do lub z pracy mówi art. 57b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z tym przepisem za wypadek w drodze do lub z pracy uważa się zdarzenie:

nagłe,
wywołane przyczyną zewnętrzną,
które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.

Za drogę do pracy lub z pracy uważa się, oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu, drogę do miejsca lub z miejsca:

innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,
zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,
zwykłego spożywania posiłków,
odbywania nauki lub studiów.

Wypadek przy pracy a praca zdalna

Nowe regulacje dotyczące pracy zdalnej nie definiują na nowo pojęcia wypadku przy pracy oraz obowiązków pracodawcy. W takiej sytuacji należy stosować istniejące dotychczas regulacje.

Pracownik zdalny, który ulegnie wypadkowi musi poinformować o tym swojego pracodawcę – na takich samych zasadach, jak w przypadku pracowników, którzy wykonują pracę w siedzibie firmy.

Pracodawca powołuje zespół powypadkowy, który przeprowadza postępowanie na podobnych zasadach, jak w sytuacji wypadku na terenie zakładu pracy. Ze względu na specyfikę pracy zdalnej (praca w domu lub mieszkaniu) przepisy o pracy zdalnej wprowadzają specjalną regulację dotyczącą przeprowadzenia oględzin w miejscu zdarzenia.

Oględziny miejsca wypadku przy pracy zdalnej odbywają się po zgłoszeniu wypadku. Termin oględzin uzgodnionym jest przez pracownika albo jego domownika – w przypadku, gdy pracownik, ze względu na stan zdrowia, nie jest w stanie uzgodnić tego terminu – i członków zespołu powypadkowego.

Zespół powypadkowy może odstąpić od oględzin miejsca wypadku przy pracy zdalnej, jeżeli uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie budzą jego wątpliwości.

Kluczowym aspektem, który taki zespół będzie brać pod uwagę, jest to, czy w chwili wypadku dany pracownik realizował obowiązki służbowe na zlecenie pracodawcy i w jego interesie. Jeśli przedstawione przez pracownika informacje oraz ustalenia zespołu powypadkowego jednoznacznie wskazują na związek zdarzenia z obowiązkami służbowymi – zdarzenie takie będzie mogło zostać uznane przez pracodawcę za wypadek przy pracy.

Rodzaje wypadków przy pracy

Ustawodawca wyróżnia następujące rodzaje wypadków przy pracy:

wypadek śmiertelny,
wypadek ciężki,
wypadek zbiorowy,
wypadek powodujący czasową niezdolność do pracy.

Śmiertelny wypadek przy pracy

Wypadek śmiertelny to zdarzenie, które prowadzi do tragicznego skutku – śmierci poszkodowanego pracownika. Dotyczy on również sytuacji, w których śmierć następuje w okresie do 6 miesięcy od daty wypadku.

Ciężki wypadek przy pracy

Ciężki wypadek to taki, wskutek którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała pracownika. Np. uszkodzenie wzroku, narządów słuchu lub mowy, zdolności rozrodczej, nieuleczalna choroba, choroba psychiczna, a także inne skutki uniemożliwiające dalszą pracę w zawodzie.

Zbiorowy wypadek przy pracy

Wypadek zbiorowy ma miejsce, gdy w zdarzeniu poszkodowane są co najmniej 2 osoby.

Wypadek powodujący czasową niezdolność do pracy

Wypadek powodujący czasową niezdolność do pracy, inaczej lekki wypadek – to każdy inny wypadek, który nie prowadzi do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu bądź śmierci poszkodowanego.

Jak zgłosić wypadek przy pracy? Procedury i dokumenty

Pracownik, który uległ wypadkowi, niezwłocznie zawiadamia o tym swojego przełożonego. Jeżeli stan jego zdrowia na to nie pozwala – wypadek zgłaszają świadkowie zdarzenia.

Aby uprawnienia poszkodowanego mogły być realizowane, musi on złożyć u płatnika składek (pracodawcy) komplet dokumentów. Następnie dokumenty te wraz ze stosownym wnioskiem składane są w placówce ZUS, która odpowiada miejscu zamieszkania poszkodowanej osoby.

O jakich dokumentach mowa?

secjalny wniosek, w którym wyraźnie określamy rodzaj świadczenia (np. jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu),
karta wypadku lub protokół powypadkowy – a w nich wyjaśnienia poszkodowanej osoby oraz informacje uzyskane od świadków zdarzenia,
zaświadczenie o stanie zdrowia, które wypełnił lekarz leczący,
w wypadku śmierci poszkodowanego – akt zgonu.

Wypadek przy pracy – obowiązki pracodawcy

Pracodawca ma obowiązek udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy oraz zabezpieczyć miejsce wypadku.

Jeżeli wypadek był śmiertelny, ciężki lub zbiorowy, zawiadamia właściwego terytorialnie, ze względu na miejsce zdarzenia, okręgowego inspektora pracy i prokuratora.

Pracodawca po otrzymaniu zgłoszenia wypadku przy pracy musi utworzyć zespół powypadkowy, którego celem jest zbadanie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Obowiązkiem pracodawcy jest zatwierdzenie protokołu powypadkowego albo jego zwrot zespołowi powypadkowemu – jeżeli do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia. To zatrudniający ma obowiązek doręczenia zatwierdzonego protokołu powypadkowego – poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego – członkom rodziny zmarłego pracownika.

Do innych obowiązków zatrudniającego należą:

prowadzenie rejestru wypadków przy pracy,
przechowywanie protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat,
sporządzenie dokumentacji do Głównego Urzędu Statystycznego,
określenie środków i wniosków profilaktycznych.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy

Ubezpieczonemu, który poniósł stałe lub długotrwałe uszczerbki na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie.

Wysokość jednorazowego odszkodowania ustala ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jest to 20% przeciętnego wynagrodzenia (wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji przyznającej jednorazowe odszkodowanie) za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Gdy stan zdrowia ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, ulegnie pogorszeniu i wzrośnie o co najmniej 10 punktów procentowych – jednorazowe odszkodowanie zostaje zwiększone o 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy dodatkowy procent uszczerbku na zdrowiu powyżej tego progu.

Jednorazowe odszkodowanie zostanie zwiększone o 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia w następujących przypadkach:

jeżeli w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
jeżeli wskutek pogorszenia się zdrowia w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w stosunku do rencisty została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Wypadek przy pracy – kto wypłaca odszkodowanie?

Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wynika to bezpośrednio z przepisów o prawie ubezpieczeniowym oraz ubezpieczeniach społecznych.

Podsumowanie

Dokładne zrozumienie definicji wypadku przy pracy oraz procedury powypadkowej pozwoli uniknąć wielu błędów i podejmować dobre decyzje o uznaniu lub nieuznaniu wypadku za wypadek przy pracy. O ile wypadek przy pracy nie był groźny to cała sprawa skończy się prawdopodobnie na krótkotrwałym zwolnieniu lekarskim i zasiłku chorobowym. Wszystko skomplikuje się jednak, gdy pracownik, który ucierpiał w wypadku doznał poważnych obrażeń i nie może podjąć pracy. Za wypadki przy pracy pracodawca może ponosić odpowiedzialność karną i cywilną, dlatego tak ważne jest pamiętanie o profilaktyce, tj. o przestrzeganiu przepisów BHP.

Masz pytania związane z wypadkiem przy pracy albo ze zmianami w przepisach prawa pracy? Skontaktuj się z naszymi ekspertami.

Kontakt

Contact Person Picture

Michał Prokop

adwokat

Associate Partner

Wyślij zapytanie

Profil