Kluczowa dla inwestorów OZE nowelizacja ustawy na etapie parlamentarnym

Piotr Mrowiec

18 maja 2018 r. 

26 marca 2018 r., po wielomiesięcznych przygotowaniach noweli ustawy o odnawialnych źródłach energii, jej projekt trafił pod obrady Sejmu. 11 kwietnia został skierowany do pierwszego czytania w Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa. Mimo że do wejścia w życie znowelizowanej ustawy wciąż długa droga i niewykluczone są dalsze istotne zmiany projektu, warto przyjrzeć się kilku istotnym aspektom projektowanych przepisów.

Po dwóch rundach aukcji dla nowych instalacji OZE (w grudniu 2016 r. i w czerwcu 2017 r.), wdrażanie systemu wsparcia dla instalacji większych niż 40 kWp uległo wielomiesięcznemu zawieszeniu. Inwestorzy czekają na nowe przepisy, na podstawie których mają zostać zorganizowane aukcje w roku 2018 i w latach kolejnych. Polska zobowiązała się wobec Komisji Europejskiej do zapewnienia pełnej zgodności przepisów ustawy OZE (z 20.02.2015) z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej (procedura notyfikacyjna w sprawie SA. 43697 (20 15/N) – Polski system wspierania rozwoju OZE oraz zwolnienia dla użytkowników energochłonnych). Mimo zapewnień, że OZE to istotna kwestia i zbliżającego się terminu wykonania celu klimatycznego UE, prace nad nowelizacją przepisów wciąż trwają. Do momentu ich wejścia w życie, nie można być pewnym kiedy i na jakich dokładnie warunkach aukcje zostaną przeprowadzone.

Wprowadzenie koszyków technologicznych

Nowe przepisy zakładają zorganizowanie kilku rund aukcyjnych dla poszczególnych technologii. Nie oznacza to, że każda technologia będzie przedmiotem osobnej aukcji, w szczególności energetyka wiatrowa (onshore) i fotowoltaika będą jak dotychczas ze sobą konkurować. Samodzielnie w aukcjach licytowane będą biogazownie rolnicze. Morska energetyka wiatrowa, hydroenergetyka i energetyka geotermalna będą także wspólnie licytowane.

Zdziwienie budzi wprowadzenie możliwości przeprowadzania aukcji w formie papierowej. Przedstawiciele rządu wskazują na chęć przyspieszenia terminu przeprowadzenia aukcji w 2018 roku. Mimo że internetowa platforma aukcyjna po falstarcie w 2016 roku, sprawdziła się w organizacji aukcji w czerwcu 2017 roku, jej dostosowanie do przepisów nowej ustawy – wprowadzenie koszyków technologicznych – może być procesem czasochłonnym. Dlatego jako pewnego rodzaju wentyl bezpieczeństwa pozostawiono możliwość zorganizowania aukcji papierowej. Umieszczenie zasad organizacji aukcji papierowej w przepisach końcowych w zakresie organizacji aukcji tylko w roku 2018 wskazano jednak jako rozwiązanie tymczasowe i awaryjne.

Sprzedaż energii tylko na giełdzie

Ważniejszą zmianą, dodaną podczas ostatniego z dotychczasowych etapów legislacyjnych, jest wprowadzenie obowiązku sprzedaży energii. Wprowadzeniu obowiązku towarzyszy zastrzeżenie, że wytworzona energia będzie w całości wprowadzana do sieci i sprzedawana na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący rynek regulowany na terytorium RP. Producenci energii muszą zatem pamiętać o wprowadzeniu do kalkulacji kosztów OPEX-u kosztów obsługi transakcji sprzedaży energii na giełdzie energii.

Projektodawca skrócił również terminy zobowiązujące do wybudowania instalacji OZE i rozpoczęcia sprzedaży energii elektrycznej, wskazując termin ogólny 36 miesięcy (wcześniej 48 miesięcy) i terminy krótsze:

1. fotowoltaiki – 18 miesięcy (zamiast 24 miesięcy) oraz
2. lądowych farm wiatrowych – 36 miesięcy (zamiast 48 miesięcy)

Taryfy gwarantowane dla niektórych technologii

Ustawa o odnawialnych źródłach energii wprowadziła dla wszystkich instalacji powyżej 40 kWh sugerowany przez Unię Europejską system aukcyjny. Nowela ustawy o OZE przewiduje dla niektórych technologii istotny i bardzo komfortowy, z punktu widzenia właścicieli i deweloperów tychże instalacji, wyjątek – wsparcie w postaci taryfy gwarantowanej.

Wsparcie to ma dotyczyć zarówno obecnie funkcjonujących, jak i nowoprojektowanych instalacji OZE, wykorzystujących do wytwarzania energii:

• biogaz rolniczy, albo
• biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, albo
• biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, albo
• biogaz inny niż określony w pkt 1–3, albo
• hydroenergię.

Projektowane przepisy zakładają wsparcie dla instalacji do 1 MWp (art. 70e. 1). Instalacje te mają otrzymywać stałą cenę zakupu w wysokości 90% ceny referencyjnej obowiązującej w momencie złożenia deklaracji o wejściu w system wsparcia albo deklaracji o przejściu z systemu kolorowych certyfikatów, obowiązującego instalacje, które zostały przyłączone przed lipcem 2016 r. Podobnie jak ceny uzyskane w aukcjach, również taryfy gwarantowane mają podlegać corocznej waloryzacji. 

Bardzo ważną i pozytywną informacją dla inwestorów jest odejście projektodawcy od pomysłu z poprzedniej wersji noweli – włączenia podmiotów, które wygrały aukcje w 2016/2017 roku do reżimu jej obowiązywania. Co prawda przepisy wskazywały na możliwość stosowania dotychczasowych regulacji, o ile te były „względniejsze”, ale zastosowanie tak nieostrego pojęcia stanowiło ryzyko w wykładni przepisów. Obecnie na mocy ustawy zmieniającej (art. 4) zastosowano jasną zasadę, że „do wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnych źródeł, których oferty wygrały aukcje rozstrzygnięte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy zmienianej, w brzmieniu dotychczasowym”.

Informacją, na którą czekało wielu przedsiębiorców jest zapis w projekcie noweli, wskazujący na zorganizowanie w tym roku aukcji dla instalacji powyżej 1 MW. Dotychczasowe dwie aukcje dopuszczały wyłącznie mniejsze projekty. Dla dużych instalacji fotowoltaicznych i farm wiatrowych przewidziano rekordową ilość 45 000 000 MWh energii do zakontraktowania o łącznej wartości 15 750 000 000 zł. Jeśli te kwoty zostaną utrzymane, będzie to zdecydowanie największa z dotychczasowych aukcji energii w Polsce, a wielu inwestorom umożliwi to realizację ich projektów. 

Gdyby mieli Państwo pytania dotyczące poruszanego tematu, zapraszamy do kontaktu ze specjalistami Rödl & Partner w biurach w Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.