Prawo konkurencji

Prawo konkurencji podlega wciąż dynamicznym zmianom. Są one związane nie tylko ze zmianami samych przepisów prawa, ale przede wszystkim z działalnością organów stosujących te przepisy (w Polsce – Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Komisją Europejską), jak również sądów.

Zapytaj o szczegóły oferty

Wypełnij formularz »

Konsekwencje naruszenia prawa konkurencji mogą być potencjalnie bardzo poważne, co stawia przed firmami konieczność ciągłego podążania za jego zmianami. Z drugiej strony, prawo konkurencji obowiązuje wszystkich, w tym również kontrahentów i konkurentów. Jeśli ich działania mogą szkodzić konkurencji rynkowej, wówczas warto rozważyć podjęcie odpowiednich kroków prawnych.

Nasz zespół doświadczonych prawników doradza klientom we wszystkich tych sprawach oraz reprezentuje ich w postępowaniach przed właściwymi organami i sądami.

Prawo konkurencji – nasze usługi

Doradzamy zarówno międzynarodowym, jak i polskim firmom we wszystkich sprawach związanych z prawem konkurencji, obejmujących w szczególności:

Postępowania przed organami

Doradzamy i reprezentujemy klientów w sprawach z zakresu prawa konkurencji, prawa konsumenckiego i innych w postępowaniach prowadzonych przez polski organ ochrony konkurencji – Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – oraz postępowaniach prowadzonych przez Komisję Europejską.

Sprawy sądowe

Doradzamy i reprezentujemy klientów w postępowaniach sądowych dotyczących odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Europejskiej, a także w postępowaniach cywilnych dotyczących roszczeń odszkodowawczych związanych z naruszeniem prawa konkurencji.

Fuzje i przejęcia

Doradzamy w międzynarodowych transakcjach M&A w kwestiach dotyczących kontroli koncentracji, kontroli inwestycji zagranicznych (Foreign Direct Investment) oraz kontroli zagranicznych subsydiów (Foreign Subsidies Regulation). Przygotowujemy odpowiednie zgłoszenia zamiaru dokonania takich transakcji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub do Komisji Europejskiej i reprezentujemy klientów w postępowaniach przed tymi organami.

Bieżące doradztwo

Wspieramy klientów doradzając w sprawach dotyczących m.in. funkcjonowania ich systemów dystrybucji, polityki cenowej, podejmowania wspólnych przedsięwzięć z konkurentami (np. na forum organizacji zrzeszających przedsiębiorców) oraz we wszelkich innych sprawach związanych z prawem konkurencji lub szeroko pojętym prawem konsumentów.

Compliance i postępowania wewnętrzne

Pomagamy klientom zachować zgodność funkcjonowania ich organizacji z prawem poprzez przygotowywanie i prowadzenie szkoleń dla kadry kierowniczej i pracowników. W przypadku zaistnienia podejrzenia naruszeń prowadzimy postepowania wewnętrzne, a także asystujemy klientom w razie niezapowiedzianych kontroli (dawn raids) organów ochrony konkurencji.

nasz zespół

Piotr Skurzyński radca prawny, Partner Zobacz profil »
Hanna Parkot prawnik

Czym jest prawo konkurencji?

Prawo konkurencji (w Polsce nazywane czasem również prawem antymonopolowym) to zbiór przepisów mających na celu ochronę funkcjonowania konkurencji jako mechanizmu samoregulacji rynku przed jej ograniczaniem przez działania przedsiębiorców. Przepisy te dotyczą przede wszystkim porozumień ograniczających konkurencję (np. zmowy cenowe), nadużywania pozycji dominującej na rynku czy też obowiązku uzyskania wcześniejszej zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub Komisji Europejskiej na transakcję połączenia lub przejęcia innego przedsiębiorcy.

Kogo dotyczy prawo konkurencji?

Prawo konkurencji skierowane jest do przedsiębiorców – tych największych, ale również małych.

Choć polskie i unijne przepisy prawa konkurencji obowiązują przede wszystkim na terytorium Polski i Unii Europejskiej, to mogą mieć również zastosowanie do przedsiębiorców mających siedzibę poza tymi obszarami. Kluczowe znaczenie ma bowiem wpływ ich działań na rynek unijny lub polski. Jeśli więc firma spoza UE uczestniczy w praktykach ograniczających konkurencję, które oddziałują na rynek europejski lub polski – może podlegać odpowiedzialności na podstawie odpowiednich przepisów. Przedsiębiorcy z Polski lub z innych państw UE mogą zatem składać na takie firmy skargi do polskich lub unijnych organów ochrony konkurencji, jak również wytaczać powództwa przed sądami powszechnymi.

Kto egzekwuje przepisy prawa konkurencji w Polsce?

Za egzekwowanie przepisów prawa konkurencji w Polsce odpowiada przede wszystkim Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK). Organ ten stosuje zarówno przepisy krajowe, jak i – w określonych przypadkach – unijne prawo konkurencji, zwłaszcza gdy praktyka ograniczająca konkurencję wywiera wpływ na handel między państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

Na poziomie unijnym głównym organem odpowiedzialnym za egzekwowanie prawa konkurencji jest natomiast Komisja Europejska. Podejmuje ona interwencje w sprawach, które mają charakter ponadnarodowy lub mogą istotnie zakłócać funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

Zarówno Prezes UOKiK, jak i Komisja Europejska posiadają szerokie kompetencje do prowadzenia postępowań antymonopolowych – w tym do przeprowadzania przeszukań w siedzibach przedsiębiorców, a czasami nawet w prywatnych mieszkaniach lub środkach transportu. Oba organy mają również prawo do wydawania wiążących decyzji, w których mogą nakładać wysokie kary pieniężne (w tym również kary na menadżerów odpowiedzialnych za dopuszczenie do naruszenia prawa konkurencji przez firmę), a także zobowiązywać przedsiębiorców do zmiany określonych praktyk lub podjęcia działań naprawczych.

Naruszenie prawa konkurencji może być podstawą do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przez poszkodowane podmioty przed sądami powszechnymi – zarówno w Polsce, jak i w innych państwach UE. Przedsiębiorcy i konsumenci, którzy ponieśli szkodę w wyniku działań ograniczających konkurencję, mają prawo domagać się jej naprawienia na drodze cywilnej.

Wyzwania dla firm związane z prawem konkurencji

Prawo konkurencji może stanowić istotne wyzwanie dla przedsiębiorców – zarówno dużych korporacji, jak i małych firm. Przepisy są rygorystyczne, a ich naruszenie może skutkować wysokimi karami finansowymi, odpowiedzialnością cywilną, a nawet koniecznością zmiany modelu biznesowego. Aby ograniczyć to ryzyko, przedsiębiorcy powinni skupić się na trzech kluczowych obszarach:

Zapewnienie zgodności własnych działań z prawem konkurencji

unikać niedozwolonych porozumień, w tym zmów cenowych z konkurentami, uzgodnień warunków sprzedaży, podziału rynku czy koordynacji ofert w przetargach;
zachować ostrożność w kontaktach branżowych i podczas wymiany informacji, zwłaszcza jeśli dotyczą one cen, strategii rynkowej lub danych wrażliwych;
w przypadku silnej pozycji rynkowej – upewnić się, że firma nie nadużywa jej wobec swoich konkurentów lub kontrahentów (np. przez stosowanie zaniżonych cen, rabatów o skutku lojalnościowym lub wiązania kontrahentów klauzulami wyłączności).

Przygotowanie na postępowania organów ochrony konkurencji

stworzyć wewnętrzne procedury zgodności (compliance) oraz przeszkolić pracowników w zakresie identyfikowania sytuacji problematycznych;
przygotować się organizacyjnie i technicznie na możliwość wszczęcia postępowania przez Prezesa UOKiK lub Komisję Europejską – w tym także na przeszukanie w siedzibie firmy (dawn raids).

Weryfikacja działań konkurentów i kontrahentów

monitorować rynek i analizować, czy działania innych uczestników rynku nie naruszają prawa konkurencji;
w razie podejrzenia naruszenia – podjąć odpowiednie działania, włącznie z rozważeniem zawiadomienia Prezesa UOKiK, a także możliwością dochodzenia odszkodowania przed sądem cywilnym;
ocenić ryzyko prawne związane z relacjami handlowymi (np. klauzulami wyłączności czy lojalnościowymi), które mogą w praktyce ograniczać swobodę konkurencji.