Nasz strona wykorzystuje pliki cookies w celu personalizacji oferty wysyłanej do klientów oraz analizy zachowania użytkowników, tak aby dostarczać usługi na najwyższym poziomie. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na przetwarzanie danych. Dalsze informacje można znaleźć w polityce prywatności.



Kiedy członek zarządu powinien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z o.o.?

PrintMailRate-it

Wróć>>

 

 Przepisy prawa upadłościowego nakładają na dłużnika obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. W przypadku, gdy dłużnikiem jest spółka z o. o. obowiązek ten ciąży na każdym członku zarządu.


W praktyce pojawiają się trudności z ustaleniem momentu wystąpienia przesłanek upadłości i określenia dnia, od którego należy liczyć termin 30 dni do złożenia wniosku. Członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku w terminie, natomiast terminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości stanowi przesłankę wyłączającą odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania cywilnoprawne jak i publicznoprawne spółki z o.o. Z tego też względu prawidłowe ustalenie dnia, od którego liczy się czas na terminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. ma duże znaczenie dla odpowiedzialności członków zarządu.

 

Podstawa prawna ogłoszenia upadłości

Prawo upadłościowe stanowi, że podstawą ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika. Przepisy definiują niewypłacalność, jako stan w którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jest to tzw. przesłanka płynnościowa.


W przypadku spółki z o.o. prawo upadłościowe, obok przesłanki płynnościowej, określa jako przesłankę niewypłacalności również stan, w którym zobowiązania pieniężne spółki przekraczają wartość jej majątku, a stan ten utrzymuje się przez powyżej 24 miesięcy. Jest to tzw. przesłanka nadmiernego zadłużenia, mająca zastosowanie również do innych osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym przepisy przyznają zdolność prawną (wyłączenie stanowią spółki osobowe, w których co najmniej jednym wspólnikiem odpowiadającym za zobowiązania spółki bez ograniczenia, całym swoim majątkiem, jest osoba fizyczna).

 

Kiedy spółka z o.o. traci zdolność do regulowania zobowiązań pieniężnych?

Ocena, czy nastąpiła utrata zdolności spółki do regulowania zobowiązań pieniężnych, powinna być odnoszona do jej faktycznej zdolności płatniczej. Brak środków pieniężnych w kasie i na rachunkach bankowych, niepozwalający na uregulowanie wymagalnych zobowiązań pieniężnych i jednoczesny brak możliwości pozyskania w niedługim czasie środków pieniężnych poprzez zbycie składników majątkowych lub zaciągnięcie pożyczki/kredytu, będzie z reguły oznaczał utratę zdolności do regulowania zobowiązań pieniężnych przez spółkę z o.o. W celu ułatwienia oceny, czy już nastąpiła utrata zdolności do regulowania zobowiązań, przepisy prawa upadłościowego zawierają domniemanie prawne, zgodnie z którym dłużnik jest niewypłacalny, jeśli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące.


Zapis ten należy uznać za wskazówkę dla obliczenia terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki z o.o. Należy przyjąć, iż z upływem wskazanych 3 miesięcy rozpocznie bieg 30-dniowy termin na złożenie przez członków zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości.


Jednak z uwagi na to, że jest to domniemanie prawne, dłużnik może je obalić poprzez wykazanie, że nie utracił zdolności regulowania zobowiązań. Przykładowo może przedstawić dowód wskazujący na realną możliwość pozyskania środków wystarczających na dokonanie spłaty.

 

Kiedy występuje przesłanka nadmiernego zadłużenia?

W celu ułatwienia tak członkom zarządu, jak i wierzycielom ustalenia momentu, w którym powstał stan niewypłacalności, przepisy prawa upadłościowego analogicznie, jak w przypadku przesłanki płynnościowej również w przypadku przesłanki nadmiernego zadłużenia, wprowadzają domniemanie prawne dotyczące jej spełnienia. Domniemanie to opiera się na przyjęciu, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania (z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych) przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące. Dłużnik może obalić to domniemanie wskazując przede wszystkim, że realna (rynkowa) wartość jego majątku jest wyższa od wartości księgowej i tym samym wartość jego aktywów w kontekście realnej ich wartości jest wyższa od zobowiązań. Nie budzi wątpliwości tak w doktrynie, jak i judykaturze, fakt że wartość majątku dłużnika dla ustalenia istnienia tzw. nadmiernego zadłużenia nie powinna być oceniana na podstawie wartości bilansowej, lecz na podstawie wartości rzeczywistej (zbywczej) przy założeniu kontynuacji prowadzenia działalności.

 

Jakie działania powinni podjąć członkowie zarządu?

Członkowie zarządu spółki z o.o., która boryka się z trudnościami finansowymi, czy generuje starty bilansowe powinni stale monitorować zarówno stan wymagalnych zobowiązań pieniężnych wraz opóźnieniem w ich zapłacie, jak i wartość majątku spółki i jej zobowiązań pieniężnych.


Członkowie zarządu powinni przeprowadzić analizę płatności już w przypadku pierwszego opóźnienia w zapłacie wymagalnych zobowiązań pieniężnych spółki, które zostało spowodowane brakiem środków pieniężnych w spółce. W przypadku stwierdzenia, że co najmniej dwa wymagalne zobowiązania pieniężne nie zostały zapłacone w terminie i upłynęły 3 miesiące od daty, w której drugie z nich stało się wymagalne, członkowie zarządu powinni złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni, chyba że są w stanie pozyskać środki pieniężne i uregulować przeterminowane zobowiązania pieniężne.

 

W odniesieniu do przesłanki nadmiernego zadłużenia członkowie zarządu powinni przede wszystkim monitorować sprawozdania finansowe sporządzane przez spółkę. Należy monitorować zarówno roczne sprawozdania finansowe, do których sporządzenia spółka z o.o. jest zobowiązana na mocy odrębnych przepisów, jak i sprawozdania sporządzane w trakcie roku obrotowego spółki. Jeśli z tych sprawozdań, a konkretnie z bilansów w nich zawartych, wynika przewaga zobowiązań nad majątkiem spółki członkowie zarządu powinni sporządzić wycenę majątku spółki wg wartości zbywczej (przy założeniu kontynuacji prowadzenia działalności). Jeśli przy wycenie majątku spółki dokonanej w ten sposób nadal występuje przewaga zobowiązań nad majątkiem, członkowie zarządu powinni ustalić wstecznie kiedy ten stan zaistniał. Ma to na celu określenie daty od której należy liczyć 24 miesiące przez które stan ten powinien być utrzymany dla zaistnienia podstawy upadłości w postaci nadmiernego zadłużenia. Następnie członkowie zarządu powinni stale monitorować stan majątku i zobowiązań pieniężnych spółki, aby ustalić czy nie zachodzi przesłanka do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w związku z upływem 24 miesięcy od zaistnienia stanu nadmiernego zadłużenia. Po upływie dwudziestego czwartego miesiąca nieprzerwanego stanu nadmiernego zadłużenia członkowie zarządu mają 30 dni na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.


Jeśli są Państwo zainteresowani omówieniem szczegółów dotyczących problematyki obowiązków członków zarządu w związku niewypłacalnością spółek, eksperci Rödl & Partner z zespołu ds. postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych pozostają do Państwa dyspozycji w biurach w Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.

 

13.06.18

Wróć>>

Kontakt

Contact Person Picture

Jarosław Hein

adwokat, doradca podatkowy

Partner

Wyślij zapytanie

Profil

Deutschland Weltweit Search Menu