Potrącenie w prawie restrukturyzacyjnym

Dawid Zwijacz

5 grudnia 2019 r.

Prowadzenie działalności gospodarczej uzależnione jest od między innymi płynności finansowej. Jeżeli w stosunku do przedsiębiorcy toczą się postępowania egzekucyjne, często blokują one prowadzenie dalszej działalności np. poprzez zajęcie rachunków bankowych, z których przedsiębiorca wypłaca wynagrodzenia i płaci za towar.  Prowadzenie działalności z zablokowanymi kontami jest co najmniej niezwykle utrudnione, jeśli nie niemożliwe. Dodatkowo niektóre z czynności w toku zajęć komorniczych mogą być objęte odpowiedzialnością karną.

Aby móc legalnie prowadzić działalność gospodarczą mając w perspektywie poprawę swojej sytuacji finansowej i jednocześnie uwolnić się od zajęć komorniczych, warto rozważyć wszczęcie jednego z postępowań restrukturyzacyjnych.

Prawo restrukturyzacyjne wprowadza określone zasady dotyczące postępowań egzekucyjnych wobec podmiotów składających wniosek o otwarcie takiego postępowania.

Pojęcie wymagalności

Pierwszy warunek jest dość czytelny. Odnośnie do drugiego pojawiają się wątpliwości, zwłaszcza że kodeks cywilny nie definiuje pojęcia wymagalności. Przyjmuje się jednak, że należy przez wymagalność rozumieć stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Najczęściej z taką sytuacją mamy do czynienia kiedy w umowie, czy na fakturze został wskazany termin do którego trzeba dokonać zapłaty. Brak zapłaty we wskazanym terminie oznacza, że wierzytelność staje się wymagalna i wierzyciel może dochodzić zapłaty np. przed sądem.

W przypadku potrącenia wierzytelności w prawie restrukturyzacyjnym należy pamiętać o krótkim terminie. Wierzyciel ma tylko 30 dni na złożenie oświadczenia o potrąceniu  od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, a jeżeli podstawa potrącenia powstała później – w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym powstała podstawa potrącenia.

Potrącenie w prawie upadłościowym

Potrącenie wierzytelności jest dopuszczalne, jeżeli obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, nawet jeśli termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił (zgodnie z treścią art. 93 prawa upadłościowego).

Potrącenie nie jest dopuszczalne jeżeli wierzyciel:

• został dłużnikiem podmiotu w upadłości po dniu ogłoszenia upadłości,
• nabył wierzytelność od innego podmiotu po dniu ogłoszenia upadłości lub w ciągu roku przed dniem ogłoszenia upadłości, wiedząc o istnieniu podstawy do ogłoszenia upadłości.

Dodatkowo podobnie jak w prawie restrukturyzacyjnym potrącenie jest możliwe jeżeli spełnia co do zasady wszystkie przesłanki określone w bezwzględnie obowiązujących przepisach kodeksu cywilnego (art. 498 – 505 k.c.) Należy jednak zwrócić uwagę, że przepisy prawa upadłościowego pozwalają na potrącenie wierzytelności jeszcze niewymagalnych w dniu ogłoszenia upadłości.

Aby skutecznie dokonać potrącenia w toku postępowania upadłościowego konieczne jest zgłoszenie swojej wierzytelności. Wtedy oświadczenie o potrąceniu składa się razem ze zgłoszeniem wierzytelności.

Jeśli macie Państwo pytania dotyczące potrąceń wierzytelności, eksperci Rödl & Partner pozostają do dyspozycji w biurach w Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.