Nasz strona wykorzystuje pliki cookies w celu personalizacji oferty wysyłanej do klientów oraz analizy zachowania użytkowników, tak aby dostarczać usługi na najwyższym poziomie. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na przetwarzanie danych. Dalsze informacje można znaleźć w polityce prywatności.



Urlop wychowawczy – najważniejsze informacje

PrintMailRate-it

​Izabela Prokop

2 marca 2023 r.


Chcesz ubiegać się o urlop wychowawczy? Dowiedz się, co mówią przepisy prawa. Zasady korzystania z urlopu wychowawczego reguluje Kodeks pracy, a dokładnie art. 186 i następne. 

Urlop wychowawczy – komu przysługuje?

Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi, który posiada co najmniej 6-miesięczny ogólny staż pracy na podstawie umowy o pracę. Nie musi być to czas przepracowany w jednej firmie oraz bez przerwy. 
Urlop wychowawczy nie przysługuje zatrudnionym na umowę zlecenie, o dzieło, bezrobotnym i ubezpieczonym w KRUS.

Aby skorzystać z urlopu wychowawczego konieczne jest złożenie pracodawcy wniosku w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego świadczenia.  Wniosek o urlop wychowawczy jest dla pracodawcy wiążący i nie ma prawa go odmówić. 

W przypadku, gdy pracownik przedłoży taki wniosek bez zachowania ww. terminu, pracodawca udzieli urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od jego wpłynięcia.

W każdej chwili możesz też zrezygnować z urlopu wychowawczego. Musi się to jednak odbyć za zgodą pracodawcy lub po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy i najpóźniej na 30 dni przed zamierzonym podjęciem pracy.

Ile trwa urlop wychowawczy?

Urlop wychowawczy w maksymalnym wymiarze liczy 36 miesięcy. Możesz go wykorzystać jedynie do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. 

Urlop wychowawczy może być wykorzystany jednorazowo albo w częściach – maksymalnie w pięciu, co jest ustalane w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.

Urlop przysługuje każdemu rodzicowi / opiekunowi prawnemu i może być podzielony między 2 osoby. Przy czym jeden z rodziców może wykorzystać do 35 miesięcy urlopu wychowawczego. Inaczej jest w sytuacji, gdy jeden rodzic nie żyje lub nie przysługuje mu prawo do opieki nad dzieckiem – wtedy drugiemu przysługuje pełne 36 miesięcy.

Opiekunowie mogą również wziąć urlop wychowawczy w tym samym czasie – wówczas każdemu z nich przysługuje 18 miesięcy opieki nad dzieckiem. 

Czy urlop wychowawczy jest płatny?

Urlop wychowawczy jest bezpłatny. 

Wyjątkiem są rodziny, które otrzymują zasiłek rodzinny ze względu na niskie dochody. Takie osoby mogą wówczas złożyć wniosek o dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w wysokości 400 zł. 

Urlop wychowawczy a praca 

W trakcie urlopu wychowawczego możesz podjąć pracę (na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, w ramach samodzielnej działalności gospodarczej) u swojego bądź innego pracodawcy, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Nie masz obowiązku występowania o zgodę pracodawcy na podjęcie pracy albo innej działalności lub nauki w trakcie urlopu. Jednak w razie podjęcia pracy zarobkowej musisz poinformować swojego pracodawcę o posiadaniu innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych niż korzystanie z urlopu wychowawczego.

Urlop wychowawczy a składki ZUS 


Urlop wychowawczy jest tytułem ubezpieczenia społecznego. W jego trakcie składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz zdrowotne są finansowane z budżetu państwa.

Jeżeli jednak, będąc na urlopie wychowawczym, zdecydujesz się na podjęcie pracy zarobkowej lub rozpoczniesz prowadzenie własnej działalności gospodarczej – składki przestaną być opłacane przez państwo, a będą naliczane i opłacane od nowego tytułu – stosownie: umowy o pracę, umowy zlecenia lub działalności gospodarczej.

Czy urlop wychowawczy wlicza się do stażu pracy?


Okres korzystania z urlopu wychowawczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze i do stażu pracy.

Ochrona stosunku pracy


W trakcie korzystania z urlopu wychowawczego Twój stosunek pracy podlega ochronie. Pracodawca w tym okresie nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez Ciebie wniosku o urlop wychowawczy do dnia zakończenia tego urlopu. 

Rozwiązanie przez pracodawcę umowy jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Po powrocie z urlopu wychowawczego pracodawca musi dopuścić Cię do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Urlop wychowawczy a działalność gospodarcza

Opiekunowie będący przedsiębiorcami mogą skorzystać z 3-letniego urlopu wychowawczego, na podobnych zasadach jak pracownicy zatrudnieni na etacie. 

Aby skorzystać z urlopu wychowawczego taki rodzic powinien zawiesić działalność gospodarczą po zakończeniu urlopu macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS. Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza objęcie wnioskującego ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, które jest finansowane z budżetu państwa.

We wniosku należy wskazać, że zawieszenie następuje w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz podać datę końcową zawieszenia. Jednocześnie możesz złożyć wniosek o wznowienie działalności po upływie okresu zawieszenia.

Wniosek o urlop wychowawczy – jak go złożyć?

Żeby zacząć urlop wychowawczy, musisz złożyć u swojego pracodawcy pisemny wniosek.
We wniosku należy podać:
  • imię i nazwisko dziecka,
  • imię i nazwisko osoby występującej z wnioskiem,
  • datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego,
  • okres wykorzystanego dotychczas urlopu wychowawczego.

Do wniosku dołączasz pisemne oświadczenie drugiego z rodziców / opiekunów o niekorzystaniu z urlopu wychowawczego w tym samym czasie.

Ponadto do wniosku należy dołączyć oświadczenie o nieposiadaniu innych tytułów do ubezpieczeń w tym okresie. 

Wniosek o urlop wychowawczy składasz nie krócej niż 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. 

Masz pytania dotyczące urlopu wychowawczego? Skontaktuj się z naszymi ekspertami.

Kontakt

Contact Person Picture

Izabela Prokop

Senior Associate

Wyślij zapytanie

Profil



Deutschland Weltweit Search Menu