Home
Internal
International
Kontakt
Piotr Mrowiec
16 listopada 2016
16 lipca 2016 r. weszła w życie nowa ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (dalej: „Ustawa”), wprowadzająca m.in. wymogi w zakresie odległości elektrowni wiatrowych od budynków mieszkalnych albo budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa. Ustawa może mieć również wpływ na opodatkowanie elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości.
Do tej pory w Polsce brak było ustawowo określonej minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych. Ustawa wprowadza taką zasadę. Zatem obecnie w procesie inwestycyjnym konieczne jest wzięcie także pod uwagę nowych uregulowań i wymogów, które niesie za sobą ustawa.
Z ustawy zostały z kolei wykreślone niejasne i nieprecyzyjne postanowienia dotyczące konieczności uzyskiwania decyzji zezwalających na eksploatację elektrowni wiatrowych oraz decyzji o pozwoleniu na użytkowanie elektrowni wiatrowych i związane z tym postanowienia dotyczące odpowiedzialności karnej. Dodatkowo ustawa nie przewiduje konieczności uprzedniego uzgodnienia jakiejkolwiek naprawy lub modernizacji elementów technicznych elektrowni wiatrowej z Urzędem Dozoru Technicznego, a następnie uzyskiwania w tym zakresie decyzji zezwalającej na jej eksploatację.
Ustawa określa warunki i tryb lokalizacji, budowy oraz eksploatacji elektrowni wiatrowych oraz warunki lokalizacji elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie istniejącej albo planowanej zabudowy mieszkaniowej. Ustawy nie stosuje się natomiast do inwestycji realizowanych i użytkowanych na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponadto ustawa wprowadza definicję elektrowni wiatrowej, zgodnie z którą ma być ona budowlą w rozumieniu przepisów ustawy – prawo budowlane, składającą się co najmniej z fundamentu, wieży oraz elementów technicznych, o mocy większej niż moc mikroinstalacji w rozumieniu ustawy o odnawialnych źródłach energii (tj. powyżej 40 kW). Co więcej, nowa ustawa przewiduje, że elementy techniczne elektrowni wiatrowej obejmować będą wirnik z zespołem łopat, zespół przeniesienia napędu, generator prądotwórczy, układy sterowania i zespół gondoli wraz z mocowaniem i mechanizmem obrotu.
Lokalizacja elektrowni wiatrowej może następować wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dalej: „plan miejscowy”). Zgodnie z nią odległość, w której mogą być lokalizowane i budowane:
jest równa lub większa od dziesięciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej mierzonej od poziomu gruntu do najwyższego punktu budowli, wliczając elementy techniczne, w szczególności wirnik wraz z łopatami, co ma stanowić całkowitą wysokość elektrowni wiatrowej.
Zachowanie ww. odległości jest również wymagane przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowej przy formach ochrony przyrody (np. przy parkach narodowych, rezerwatach przyrody, czy obszarów Natura 2000) oraz przy leśnych kompleksach promocyjnych.
W celu obliczenia odległości powinno uwzględnić się najkrótszy odcinek pomiędzy:
a okręgiem, którego promień jest równy połowie średnicy wirnika wraz z łopatami, a środek jest środkiem okręgu opisanego na obrysie wieży istniejącej elektrowni wiatrowej, albo linią rozgraniczającą teren, którego sposób zagospodarowania określony w planie miejscowym dopuszcza budowę elektrowni wiatrowej.
Plany miejscowe przewidujące lokalizację elektrowni wiatrowej:
Ustawa przewiduje szereg przepisów przejściowych dotyczących zarówno już eksploatowanych siłowni wiatrowych, jak i toczących się postępowań w zakresie planowania, czy ich budowy. Poniżej przedstawione zostały najważniejsze regulacje w zakresie przepisów przejściowych z punktu widzenia inwestorów mających zamiar budować lub eksploatujących elektrownie wiatrowe:
Dodatkowo, mimo uwzględnienia w planie miejscowym (lub jego projekcie wyłożonym do publicznej wiadomości) lokalizacji elektrowni wiatrowej, organ administracji architektoniczno-budowlanej może odmówić wydania pozwolenia na budowę, a organ prowadzący postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach może odmówić zgody na realizację przedsięwzięcia, jeżeli ta inwestycja nie spełnia wymogów odległościowych. Co więcej, do projektów planów miejscowych albo ich zmian oraz inwestycji realizowanych na podstawie ustaleń tych planów, w stosunku do których przed dniem wejścia w życie ustawy dokonano wyłożenia – stosuje się przepisy dotychczasowe.
Zmiany w definicji budowli w rozumieniu przepisów ustawy – prawo budowlane mogą mieć wpływ na opodatkowanie elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości.
W ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych jako przedmiot opodatkowania wskazano bowiem między innymi budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 2 ust. 1 pkt 3). Podstawę opodatkowania podatkiem i nieruchomości stanowi wartość budowli. Zasadnicze znaczenie dla wysokości podatku ma więc to, czy do podstawy wliczymy jedynie wartość części budowlanych elektrowni, czy wszystkie zamontowane w niej urządzenia.
Dotychczas prawo budowlane definiowało budowlę jako (między innymi) części budowlane urządzeń technicznych – elektrowni wiatrowych. Zatem zasadne było przyjęcie stanowiska, że elektrownia wiatrowa jako całość jest urządzeniem, a budowlą są tylko części budowlane tychże urządzeń. W konsekwencji takiej regulacji prawnej, cała elektrownia wiatrowa jako określony obiekt budowlany nie mogła być budowlą. Zatem do podstawy wyliczenia podatku od nieruchomości nie wliczano wartości urządzeń bezpośrednio służących wytwarzaniu energii elektrycznej /turbin, gondol i innych urządzeń znajdujących się w gondoli, zaś podatkowi temu podlegały tylko części budowlane czyli fundamenty i maszt. Ustawa wprowadza definicję elektrowni wiatrowej, zgodnie z którą ma być ona w całości budowlą w rozumieniu przepisów ustawy – prawo budowlane, składającą się co najmniej z fundamentu, wieży oraz elementów technicznych, tj. wirnik z zespołem łopat, zespół przeniesienia napędu, generator prądotwórczy, układy sterowania i zespół gondoli wraz z mocowaniem i mechanizmem obrotu. Zmiany te wynikają z:
Oznacza to, że od 1 stycznia 2017 r. elektrownie wiatrowe, które są wymienione w załączniku do ustawy - prawo budowlane mogą podlegać opodatkowaniu od całkowitej wartości, bez podziału na części budowalne i niebudowlane. Istnieją jednak podstawy, aby kwestionować możliwość modyfikacji zasad opodatkowania elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości przez ustawę, która nie jest ustawą podatkową ani ustawą, do której ustawa podatkowa odsyła. Zmianie praktyki w zakresie opodatkowania elektrowni wiatrowych przeczy dotychczasowa linia orzecznicza sądów administracyjnych opowiadająca się za opodatkowaniem elektrowni wiatrowych jedynie od ich części budowlanych oraz Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z 13 września 2011 r., sygn. akt P 33/09).
Nowe przepisy po raz kolejny wprowadzają przedsiębiorców w stan niepewności. Ci, którzy zdecydują się na opodatkowanie elektrowni wiatrowych w całości, będą musieli liczyć się ze znacznie większymi kosztami, natomiast ci, którzy pozostaną przy korzystnej interpretacji przepisów, muszą być przygotowani na spory z organami podatkowymi. Chociaż dotychczas urządzenia techniczne same w sobie nigdy nie były przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości, wynik ewentualnych sporów z organami podatkowymi i rozstrzygnięcia sadów administracyjnych na gruncie nowych przepisów są trudne do przewidzenia.
Jeśli są Państwo zainteresowani szczegółowym omówieniem zagadnienia energii odnawialnych lub doradztwem prawnym, eksperci Rödl & Partner pozostają do dyspozycji w biurach w Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.
Jakub Wajs
radca prawny, doradca podatkowy
Senior Associate
Wyślij zapytanie
Profil
dr Jakub Plebański
starszy prawnik