Home
Internal
International
Kontakt
Jakub Wajs
20 sierpnia 2020
Rządowe Centrum Legislacji, opublikowało ponownie, po konsultacjach publicznych, projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (projekt z dnia 6 lipca 2020 r.) Ustawa ma wprowadzić m.in. nowy rodzaj podatku – podatek od morskich farm wiatrowych. Jak wynika z uzasadnienia projektu nowy podatek wprowadzany jest w związku z tym, że morskie farmy wiatrowe nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości (którego uiszczanie jest obowiązkowe w przypadku technologii OZE rozwijanych na lądzie). W tym wypadku jednak beneficjentem będzie Skarb Państwa, a nie jednostki samorządu terytorialnego.
Przedmiotem opodatkowania ma być wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej, w wyłącznej strefie ekonomicznej, co doprecyzowano w nowym brzmieniu projektu. Wydaje się, że zmiana ta nie ma większego znaczenia, gdyż zakaz wznoszenia i wykorzystywania elektrowni wiatrowych na morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym wynika także z ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Rozwiązanie legislacyjne w zakresie opodatkowania jest nietypowe, ponieważ przedmiotem opodatkowania nie jest ani dochód, ani sensu stricte majątek (choć ustawodawca wskazuje, że to podatek o charakterze majątkowym związany z miejscem wykonywania działalności). Przedmiotem opodatkowania ma być samo wykonywanie działalności gospodarczej określonego rodzaju, zaś podstawą opodatkowania ma być moc zainstalowana elektryczna morskiej farmy wiatrowej wynikająca z koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w tej morskiej farmie wiatrowej. Również Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów oceniła ten podatek jako hybrydę podatku przychodowego oraz podatku majątkowego typu nominalnego.
Podstawą opodatkowania ma być więc wartość abstrakcyjna – moc zainstalowana. Dla celów podatkowych nie będzie miało znaczenia ile rzeczywistej energii elektrycznej farma wytworzy. Ilość wyprodukowanej energii zależy bowiem nie tylko od mocy wiatraka, ale w znacznej mierze od warunków atmosferycznych. W toku konsultacji publicznych pojawiła się propozycja uzależnienia wysokości podatku od ilości energii elektrycznej wytworzonej w danej morskiej farmie wiatrowej i wprowadzonej do sieci po uzyskaniu koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w tej morskiej farmie wiatrowej. Pojawiały się również propozycje, by w przypadku wyłączenia czasowo lub trwale części morskiej farmy wiatrowej z wytwarzania energii, następowało obniżenie podstawy opodatkowania o odpowiednią część mocy zainstalowanej, a nie nadającej się do użytku. Również Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów w wydanej opinii wskazywała, że samo wydanie wytwórcy koncesji nie musi oznaczać, że będzie prowadził on faktycznie działalność gospodarczą już miesiąc po otrzymaniu koncesji i sugerowała rozważenie opodatkowania od momentu pierwszego wprowadzenia energii elektrycznej do sieci.
Podatek ma być liczony poprzez pomnożenie mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej wyrażonej w MW wynikającej z koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej przez kwotę 23 000 zł. Stawka ta, w świetle aktualnych cen energii elektrycznej i przewidywanej wydajności tego typu farm, wydaje się rozsądna. Nietypowe, w świetle znanych nam dotychczas rozwiązań podatkowych, jest natomiast wprowadzenie corocznej waloryzacji stawki wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. W świetle projektu, jeżeli wskaźnik będzie miał wartość ujemną, kwota ma nie ulegać zmianie. Jest to przejaw profiskalnego podejścia do wdrożenia nowego podatku, na który zwracano również uwagę w trakcie konsultacji społecznych. Propozycja usunięcia waloryzacji pojawiała się w toku konsultacji kilkukrotnie. Rozwiązaniu temu zarzucano nawet niekonstytucyjność. Pewną niekonsekwencję wydaje się zawierać jeden z przepisów znajdujących się w projekcie, zgodnie z którym „jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana wysokości mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej wskazanej w koncesji, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie”. Jak zostało wspomniane ustawodawca uzależnia wysokość opodatkowania wyłącznie od wysokości mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej wskazanej w koncesji. Z kolei sformułowanie „w szczególności”, użyte w cytowanym przepisie sugeruje katalog otwarty tych przyczyn. Kierując się domniemaniem racjonalności ustawodawcy, należałoby uznać, że jest więcej czynników mających wpływ na wysokość opodatkowania. Z ustawy jednak żadne inne czynniki nie wynikają. Nie może tu chodzić o wyżej wspomnianą waloryzację, ponieważ ta ma być dokonywana raz do roku, a omawiany przepis stanowi o zdarzeniu, które ma wywierać skutek podatkowy od następnego miesiąca. Wydaje się więc, że ustawodawca niejako z ostrożności użył sformułowania „w szczególności”, co jednak nie jest zgodne z zasadami prawidłowej legislacji.
Podatek ma być płatny w okresach kwartalnych. Obowiązek podatkowy ma powstawać od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnikowi udzielono koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej. Nie została uwzględniona propozycja, powtarzająca się kilkakrotnie w toku konsultacji publicznych, by obowiązek podatkowy powstawał 1 stycznia roku następującego po roku, w którym podatnik uzyskał koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej, a w trakcie roku, by powstawał tylko w sytuacji wydania nowej koncesji (w sytuacji, gdy prąd był już wytwarzany na podstawie uprzednio wydanej koncesji). Proponowana zmiana była wzorowana na rozwiązaniach znanych z podatku od nieruchomości i wydawała się sensowna, zważywszy, że sam ustawodawca twierdzi, że wprowadzany podatek ma jakoby, w tym przypadku, zastąpić podatek od nieruchomości. Prezes URE ma informować ministra właściwego do spraw finansów publicznych o wydaniu koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej oraz jej zmianie w zakresie mocy zainstalowanej elektrycznej morskiej farmy wiatrowej w terminie 14 dni od dnia wydania decyzji o wydaniu koncesji lub jej zmianie. Rozwiązanie to z pewnością ma zapobiegać unikaniu opodatkowania.
Podatnikami mają być wymienione w ustawie podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w morskiej farmie wiatrowej. Podatnikiem ma być również spółka cywilna, której wspólnikom udzielono koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z morskiej farmy wiatrowej.
Organami podatkowymi właściwymi w zakresie podatku od morskich farm wiatrowych mają być: naczelnik urzędu skarbowego oraz dyrektor izby administracji skarbowej, właściwi ze względu na adres siedziby podatnika – w przypadku osób prawnych albo jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, albo miejsce zamieszkania podatnika – w przypadku osób fizycznych. Z kolei w przypadku gdy nie można ustalić właściwości miejscowej organów podatkowych, organem właściwym jest Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w Warszawie oraz Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. W praktyce, te organy najczęściej będą więc właściwe dla podmiotów zagranicznych działających w Polsce poprzez tzw. zakład.
Nowy podatek (wydaje się, że o ten chodziło, ponieważ w ocenie skutków regulacji projektu nazwany został „podatkiem od nieruchomości od części morskiej aktywów farm wiatrowych”, co jest mylące) ma przynieść do budżetu 283 mln zł rocznie.
Morskie farmy wiatrowe mają także lądową część aktywów, które nadal będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na dotychczasowych zasadach. Resort szacuje, że wartość kabla eksportowego na lądzie + 33% wartości podstacji lądowej (na tyle szacowana jest część budowlana podstacji), obciążone stawką 2% podatku od nieruchomości, będą przynosić w latach 2025-2058 zysk rzędu 24 mln zł rocznie.
Kwestia opodatkowania podatkiem od nieruchomości kabla eksportowego wydaje się nierozstrzygnięta, jeżeli przechodziłby on przez morskie wody wewnętrzne stanowiące obszar określonej gminy. W piśmiennictwie można spotkać się z poglądem, że uchwała gminy dotycząca stawek podatku od nieruchomości nie dotyczy m.in. morskich wód wewnętrznych. Wydaje się, że akurat na niektórych morskich wodach wewnętrznych uchwały właściwych gmin w sprawie stawki podatku będą obowiązywać. Należy zwrócić uwagę, że aktualnie w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych spod opodatkowania wyłączone są grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi. Jednocześnie przed 1 stycznia 2007 r. tego wyłączenia nie było i gminy, na terenie których znajdowały się grunty pod wodami morskimi wewnętrznymi, zaczęły domagać się tego podatku.
Co prawda jak na razie problematyka ta nie powinna mieć praktycznego wymiaru, ze względu na lokalizację morskich farm wiatrowych, które mają powstać w najbliższym czasie. Jednakże rozwiązania ustawowe powinny mieć charakter uniwersalny. Wydaje się więc, że kwestia opodatkowania kabla energetycznego przebiegającego przez morskie wody wewnętrzne również powinna stać się przedmiotem regulacji ustawowej, by ostatecznie nie okazało się, że zobowiązanie podatkowe powstaje, mimo, że nie było to celem ustawodawcy.
Co do zasady wątpliwości budzi racjonalność opodatkowania podatkiem od nieruchomości aktywów farmy wiatrowej sięgających poza wyłączną strefę ekonomiczną, skoro wprowadza się odrębny podatek, uzasadniając to brakiem opodatkowania morskiej farmy wiatrowej podatkiem od nieruchomości. Nowy podatek miałby obowiązywać już od 1 stycznia 2021 r.
Zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami, którzy odpowiedzą na Państwa pytania w omawianym temacie.
radca prawny, doradca podatkowy
Senior Associate
Wyślij zapytanie
Profil
