Nasz strona wykorzystuje pliki cookies w celu personalizacji oferty wysyłanej do klientów oraz analizy zachowania użytkowników, tak aby dostarczać usługi na najwyższym poziomie. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na przetwarzanie danych. Dalsze informacje można znaleźć w polityce prywatności.



Autorskie koszty uzyskania przychodu – komu przysługują?

PrintMailRate-it

​​​​​​​​​​Michał Półtorak, Wiktoria Szczygieł​

8 stycznia 2025


Zasady dotyczące stosowania autorskich kosztów uzyskania przychodów (50% KUP) określa ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych [1]. Z 50% KUP może korzystać jedynie część podatników, spełniających określone kryteria. Dzięki zastosowaniu autorskich kosztów uzyskania przychodów pracownicy mogą liczyć na wyższe wynagrodzenie netto.

Z autorskich kosztów uzyskania przychodów mogą skorzystać wyłącznie pracownicy, tj. osoby zatrudnione na umowę o pracę. Z podwyższonych KUP nie skorzystają przedsiębiorcy, a więc osoby współpracujące na zasadach B2B.

Dowiedz się, czym są autorskie koszty uzyskania przychodów, kto może je stosować i jak je rozliczyć.


SPIS TREŚCI


Czym są autorskie koszty uzyskania przychodu?​


Autorskie koszty uzyskania przychodu dotyczą przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami [1a]. 



autorskie koszty uzyskania przychodu



Kto może skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów?


50% KUP mogą stosować podatnicy uzyskujący przychody z tytułu:

  • działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
  • działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
  • produkcji audialnej i audiowizualnej;
  • działalności publicystycznej;
  • działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
  • działalności konserwatorskiej;
  • prawa zależnego (w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
  • działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej [1b].

Autorskie koszty uzyskania przychodów stosuje się również w przypadku przychodów z tytułu:

  • zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego [1c];
  • opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną [1d].


Warunki stosowania autorskich kosztów uzyskania przychodów​


Przez wiele lat organy podatkowe wydawały skrajnie niekorzystne interpretacje indywidualne, które w zasadzie uniemożliwiały stosowanie autorskich kosztów uzyskania przychodów. Rozbieżne stanowiska organów oraz sądów administracyjnych doprowadziły do wydania Interpretacji Ogólnej [2]. Minister Finansów wskazał w niej, że aby zastosować w stosunku do pracownika 50% KUP, powinny zostać spełnione następujące warunki:


Powsta​nie utworu​


Jest to kluczowy warunek, ponieważ samo wykonywanie przez pracownika pracy twórczej nie jest podstawą do zastosowania autorskich kosztów. W ramach wykonywanych przez pracownika czynności wynikających ze stosunku pracy powinien powstać utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim, tj. wytwór pracy pracownika stanowiący przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze.


Rozporządzanie utworem​


W przypadku utworu pracowniczego niezbędne jest przyjęcie tego utworu przez pracodawcę, ponieważ oznacza to ustawowe (lub umowne) rozporządzanie prawem autorskim na rzecz pracodawcy.


Wyodrębnienie honorarium​


Samo oświadczenie pracodawcy i pracownika, że została wykonana praca twórcza, jest niewystarczające. Tak samo niewystarczające jest procentowe określenie w umowie o pracę czasu przeznaczonego na pracę twórczą. W ramach wynagrodzenia pracownika powinno zostać wyodrębnione honorarium autorskie oraz pozostałe składniki wynagrodzenia.

Autorskie koszty mogą mieć zastosowanie wyłącznie do wynagrodzenia stanowiącego honorarium, nie można ich stosować do całego przychodu ze stosunku pracy. 

Wypłata honorarium lub jego części może nastąpić przed powstaniem utworu (zaliczkowo). Możliwe jest zatem uwzględnienie 50% KUP przy wypłacie wynagrodzenia za miesiąc, w którym pracownik przebywał np. na urlopie czy zwolnieniu lekarskim. 

Oznacza to, że strony umowy mogą przyjąć dowolną zasadę ustalania honorarium. Ustalone honorarium powinno jednak odpowiadać rzeczywistości, tj. realnemu zaangażowaniu pracownika w powstawanie utworów. Umowa może wprost wskazywać kwotę honorarium lub przewidywać zasadę procentowego określania honorarium w stosunku do ogólnej kwoty wynagrodzenia, z tym że honorarium musi być powiązane z konkretnym utworem (czy utworami określonymi rodzajowo).


Dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi stworzenie utworu​


Kolejnym istotnym elementem jest właściwe ewidencjonowanie czasu pracy poświęconego przez pracownika na wykonywanie pracy o charakterze twórczym. W interpretacji ogólnej przytoczono treść art. 180 §1 Ordynacji Podatkowej, zgodnie z którym jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W związku z tym, podobnie jak w przypadku honorarium, nie występuje jednolity szablon, za którego pomocą należy ewidencjonować pracę twórczą pracowników.


Co to jest limit kosztów autorskich?​


Limit kosztów autorskich oznacza maksymalną kwotę, jaką podatnik może odliczyć w ramach 50% KUP. W roku podatkowym łączna wartość 50% kosztów uzyskania przychodu nie może przekroczyć kwoty będącą górną granicą pierwszego progu podatkowego, czyli 120 000 zł [1e].


Warto zwrócić uwagę na metodę obliczenia kosztów autorskich. W przypadku wykonywania przez pracownika jednej z działalności twórczych wskazanych w ustawie o PIT autorskie koszty oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone w danym miesiącu składki ZUS. Natomiast w przypadku przeniesienia praw wynalazczych lub opłaty licencyjnej za stosowanie wynalazku podstawę obliczenia autorskich kosztów stanowi uzyskany przychód.  

Jeśli podatnik przekroczy limit kosztów autorskich, nie może już stosować​ kosztów uzyskania przychodów w żadnym zakresie (np. pracowniczych czy zryczałtowanych 20%). Oznacza to, że – po przekroczeniu limitu kosztów autorskich – przy ustalaniu zaliczki na podatek podatnikowi nie przysługują żadne koszty uzyskania przychodu.


limit kosztów autorskich


Autorskie koszty uzyskania przychodów a korzystanie z ulg podatkowych​


Jeśli podatnik korzysta z niektórych ulg podatkowych (zwolnień przedmiotowych), stosowanie przez niego 50% KUP będzie ograniczone ze względu na wysokość zwolnienia. Mowa tu o poniższych ulgach:

  • ulga dla młodych – dla osób do ukończenia 26 roku życia,
  • ulga dla rodzin wielodzietnych – dla rodziców wychowujących co najmniej 4 dzieci,
  • ulga na powrót – dla osób zmieniających rezydencję podatkową na polską,
  • ulga dla pracujących emerytów – dla osób w wieku emerytalnym, które nabyły prawo do emerytury, ale jej nie pobierają i jednocześnie są zatrudnione [1g].

Powyżej przytoczone ulgi zakładają zwolnienie z opodatkowania do 85 528 zł w ciągu roku podatkowego. Co ważne, korzystanie z ulg przy jednoczesnym stosowaniu kosztów autorskich w jednym roku podatkowym jest możliwe jedynie w ramach rocznego limitu 120 000 zł. W konsekwencji oznacza to, że po wykorzystaniu pełnego limitu ulg podatnik może stosować jeszcze 50% KUP w wysokości do 34 472 zł (120 000 zł – 85 528 zł).

Podsumowanie


Podsumowując, autorskie koszty uzyskania przychodów są rozwiązaniem, nad którym warto się pochylić, ponieważ ich wdrożenie może prowadzić do zwiększenia wynagrodzenia netto pracowników wykonujących pracę twórczą. Opisywana koncepcja cieszy się coraz to większym zainteresowaniem szczególnie w branży IT i może być w niektórych przypadkach alternatywą dla współpracy na zasadach B2B. 

Co więcej, wdrożenie modelu autorskich kosztów pozwala na zwiększenie konkurencyjności danego podmiotu na rynku, ponieważ jest on w stanie pozyskać wykwalifikowanych pracowników. 

Wdrożenie koncepcji 50% KUP w organizacji powinno zostać poprzedzone m.in. szczegółową analizą (ustaleniem czy wykonywana praca twórcza skutkuje powstaniem utworu), przygotowaniem wewnętrznych systemów do odpowiedniego ewidencjonowania pracy twórczej, modyfikacją umów o pracę (tak aby zostało w nich wyszczególnione tzw. honorarium autorskie).

Zaufaj ekspert​om

Z powodu niejasności przepisów prawidłowe zakwalifikowanie wydatków do kosztów uzyskania przychodów przysparza podatnikom wielu problemów. W takim przypadku warto skorzystać z pomocy doświadczonego doradcy podatkowego. W Rödl & Partner zapewniamy kompleksową obsługę w zakresie podatku dochodowego. Na bieżąco śledzimy także stanowiska organów podatkowych i wyroki sądów administracyjnych.


Podstawa prawna:
[1] Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych:
  [1a] Art. 22 ust. 9 pkt 3
  [1b] Art. 22 ust. 9b
  [1c] Art. 22 ust. 9 pkt 1
  [1d] Art. 22 ust. 9 pkt 2
  [1e] Art. 22 ust. 9a
  [1g] Art. 22 ust. 9aa
[2] Interpretacja ogólna nr DD3.8201.1.2018 Ministra Finansów z dnia 15 września 2020 r. w sprawie zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego.

Kontakt

Contact Person Picture

Monika Spotowska

adwokat, doradca podatkowy

Associate Partner

Wyślij zapytanie

Profil



Deutschland Weltweit Search Menu