Tarcza antykryzysowa a sektor OZE

Jakub Plebański

31 marca 2020 r.

Kryzys związany z epidemią COVID-19 istotnie wpłynął na sytuację branży OZE. Rozpędzony sektor zielonej energii, notujący w Polsce imponujące tempo wzrostu, spotkał się z niespodziewanymi trudnościami. Czy tarcza antykryzysowa może stać się remedium na problemy, przed którymi stanęli jej przedstawiciele?

Dwuwymiarowe trudności branży

Nie tylko znane na całym świecie Wuhan, ale także Jiangsu, Guangdong, Anhui oraz Zhejiang – chińskie prowincje znane jako światowe centra produkcji urządzeń wykorzystywanych w instalacjach OZE (między innymi modułów solarnych) dotknęła epidemia COVID-19. Produkcja kluczowych dla instalacji OZE komponentów została wygaszona lub ograniczona. Szybko okazało się, że łańcuchy dostaw z Chin zostały przerwane, a realizacja projektów w Polsce uległa znacznemu opóźnieniu jeszcze zanim odnotowaliśmy w kraju pierwszy przypadek zakażenia wirusem. Druga fala trudności narosłychw związku z rozwojem epidemii już na terenie Polski, dotyczy przede wszystkim ograniczeń na etapie robót budowlanych, współpracy z przedsiębiorstwami energetycznymi oraz zmniejszonej dostępności urzędów administracji publicznej i samorządowej.

Opóźnienia w realizacji projektów niosą najpoważniejsze skutki przede wszystkim dla wytwórców, którzy zapewnili sobie wsparcie poprzez aukcje OZE, ale nie rozpoczęli jeszcze sprzedaży energii elektrycznej. To właśnie tej grupie dedykowane są najpoważniejsze zmiany wprowadzane tarczą antykryzysową.

Przedłużenie terminów na pierwszą sprzedaż energii elektrycznej w systemie aukcyjnym

Dotychczas obowiązująca ustawa o odnawialnych źródłach energii stanowi, że wytwórcy, którzy złożyli na aukcji zwycięskie oferty na sprzedaż energii elektrycznej z nowych lub zmodernizowanych instalacji OZE, są zobowiązani do rozpoczęcia sprzedaży w ramach systemu aukcyjnego po raz pierwszy w terminie: 33 miesięcy dla lądowych farm wiatrowych, 24 miesięcy dla farm fotowoltaicznych, 72 miesięcy dla morskich farm wiatrowych, 42 miesięcy dla innych instalacji OZE. Niedotrzymanie powyższych terminów wiąże się z surową sankcją wykluczenia instalacji z systemu aukcyjnego na trzy lata oraz przepadkiem kaucji, którą wytwórca uiszcza w związku z udziałem w postępowaniu aukcyjnym.

Rozwiązania tarczy antykryzysowej wprowadzają możliwość wydłużenia powyższych terminów ze względu na zaistnienie okoliczności niezależnych od wytwórcy. Ustawa dopuszcza złożenie przez wytwórcę wniosku do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o przedłużenie terminu pierwszej sprzedaży energii elektrycznej w ramach systemu aukcyjnego na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od pierwotnego dnia wykonania tego obowiązku. Jednocześnie wyraźnie ogranicza tzw. luz decyzyjny organu poprzez wskazanie, że rozpatrując wniosek Prezes URE uwzględnia na korzyść wytwórcy okoliczność, w której opóźnienie:

1) dostaw urządzeń wchodzących w skład instalacji OZE,
2) dostaw elementów niezbędnych do budowy instalacji OZE, lub
3) w realizacji instalacji OZE oraz przyłączy do sieci elektroenergetycznej, lub
4) przy realizacji odbiorów lub rozruchu instalacji OZE, lub
5) przy uzyskiwaniu koncesji albo wpisu do rejestrów określonych w ustawie

jest spowodowane stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii.

Dopuszczalne jest jednokrotne złożenie wniosku, nie później niż 30 dni przed upływem terminu pierwszej sprzedaży energii w systemie aukcyjnym. Ponadto należy dodać, że przepis przejściowy zapewnia możliwość skorzystania z wydłużenia terminu realizacji zobowiązania aukcyjnego, również przez wytwórców, których oferty wygrały aukcję w latach ubiegłych.

Dopuszczalny wiek urządzeń

Analogiczna regulacja  wprowadzona została również w odniesieniu do maksymalnego wieku urządzeń wchodzących w skład instalacji OZE. Regulacje tarczy antykryzysowej wprowadzają jednorazową możliwość złożenia wniosku do Prezesa URE celem wydłużenia dopuszczalnego okresu, w którym wspomniane urządzenia zostały wyprodukowane, nie może on jednak przekroczyć 12 miesięcy licząc od pierwotnego terminu.

Systemy FiT/FiP

Tarcza antykryzysowa przewiduje regulacje dedykowane wytwórcom korzystającym z systemów feed-in tariff (FiT) oraz feed-in premium (FiP), a zatem odnoszące się do instalacji OZE wykorzystujących hydroenergię, biogaz i biogaz rolniczy. Wprowadzane przepisy dotyczą deklaracji wytwórców o zamiarze sprzedaży niewykorzystanej energii elektrycznej. Również tutaj pojawiła się możliwość złożenia wniosku do Prezesa URE o zmianie terminu pierwszego wytworzenia energii elektrycznej z instalacji lub dopuszczalnego wieku urządzeń.

Przedłużenie terminów w dobie koronawirusa

Wprowadzone rozwiązania koncentrują się wokół możliwości przedłużenia terminów realizacji inwestycji w instalacje OZE w związku z wystąpieniem okoliczności niezależnej od wytwórców w postaci epidemii COVID-19. Z pewnością  zwiększą one szanse producentów energii odnawialnej na skorzystanie z państwowych systemów wsparcia. Należy zwrócić uwagę, że w dobie nerwowych przesunięć budżetowych oraz przedefiniowania priorytetów polityki gospodarczej, państwo dostrzega postulaty branży OZE. Nie ulega zmianie wektor rozwoju energetycznego oraz dążenie Polski do wypełnienia celu energetyczno-klimatycznego w 2020 r. W szczególności utrzymane zostało rozporządzenie budżetowe w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii elektrycznej, która może zostać sprzedana na aukcjach w 2020 r.

Jeśli są Państwo zainteresowani szczegółowym omówieniem zagadnienia lub doradztwem prawnym w zakresie energetyki, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru odnawialnych źródeł energii, eksperci Rödl & Partner pozostają do Państwa dyspozycji.