Pomoc z PFR dla MŚP – aspekty praktyczne i problemy przedsiębiorców

Klaudia Kamińska-Kiempa, Jagna Kowalczyk-Fudali

28 sierpnia 2020 r.

W związku z postępującą pandemią koronawirusa polski rząd wprowadził liczne pakiety pomocowe dla przedsiębiorstw, których sytuacja ekonomiczna uległa pogorszeniu. z uwagi Jednym z takich mechanizmów, który spotkał się z ogromnym zainteresowaniem, była udzielana przez Polski Fundusz Rozwoju SA subwencja pomocowa dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (dalej: MŚP). Subwencja ma postać pożyczki, która może być umorzona do wysokości 75% otrzymanej kwoty, o ile jej beneficjent spełni wymagania określone w regulaminie PFR.

Ustalenie wielkości przedsiębiorstwa

Podstawową trudnością, z jaką przyszło się mierzyć podmiotom chcącym skorzystać z pomocy proponowanej przez PFR, było ustalenie wielkości przedsiębiorstwa. Jest to o tyle istotne, że determinuje tryb ubiegania się o subwencję oraz rodzaj i warunki oferowanej pomocy finansowej. Jak często okazywało się w praktyce, po analizie struktury kapitałowej danego podmiotu – mała firma działająca w Polsce w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zatrudniająca 20 czy 30 osób –zgodnie z przepisami regulaminu PFR nie mogła ubiegać się o pomoc w trybie dedykowanym dla MŚP. Najczęściej było to spowodowane tym, że wspólnik takiej spółki był firmą zatrudniającą kilkuset pracowników, co przy zsumowaniu zatrudnionych w obu przedsiębiorstwach dawało co najmniej 250 pracowników. To z kolei prowadziło do przyjęcia, że w danym wypadku należało zakwalifikować ten podmiot jako dużego przedsiębiorcę. Regulamin PFR wskazywał wyraźnie, że dla ustalenia wielkości przedsiębiorstwa należy posługiwać się parametr ami wynikającymi z przepisów unijnych, a to wymagało wzięcia pod uwagę również podmioty powiązane (np. wspólnika), czy partnerskie (np. spółki siostry w ramach grupy kapitałowej). To samo dotyczy wyliczenia parametrów zatrudnienia, obrotu czy sumy bilansowej (3 kryteria kwalifikowania rozmiaru przedsiębiorstwa).

Złożenie wniosku przez system bankowości elektronicznej nie we wszystkich bankach

Wnioski o dofinansowanie były składane za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej, ale tylko w 17 bankach. Dla niektórych przedsiębiorców oznaczało to konieczność otwarcia rachunku bankowego w jednym z nich. Kolejnym problemem, z którym zetknęli się przedsiębiorcy okazało się samo wypełnienie wniosku. I tak np. pojawiały się wątpliwości na podstawie jakich źródeł i dokumentów weryfikowane są dane finansowe  takie jak przychód za 2019 r., obrót w miesiącu, w którym wystąpił spadek itp. Szczególnie w pierwszych tygodniach nie było do końca jasne np. jaką datę należy wskazać jako datę rozpoczęcia prowadzenia działalności – często PFR uznawał datę ujawnioną w KRS jako błędną, bo nie chodziło o datę powstania podmiotu, tylko o datę podjęcia działalności.

Poprawne wskazanie spadku obrotów

Innym problematycznym tematem była kwestia związana z określeniem spadku obrotów przedsiębiorstwa. Zdarzały  się rozbieżności w zakresie porównywania obrotów gospodarczych deklarowane we wniosku przez składającego, a tymi zweryfikowanymi przez PFR, gdzie nie do końca było jasne, czy należy wskazywać dane z deklaracji VAT, czy ze sprawozdania finansowego.

Mimo tego rodzaju trudności na uznanie zasługuje tempo rozpatrywania prawidłowo wypełnionych wniosków o subwencję dla MŚP – średni czas oczekiwania na decyzję wynosił około 24 – 48 godzin. Na aprobatę zasługuje również pewne odformalizowanie procedury. Nie wymagano np. podpisów elektronicznych, ani dodatkowych zaświadczeń i załączników podczas składania wniosków (elektronicznie).

Maksymalne umorzenie subwencji – warunki

Samo otrzymanie środków to dopiero pierwszy krok w całej procedurze związanej z finansowaniem z PFR. Po otrzymaniu środków wyzwaniem dla beneficjentów jest takie wydatkowanie otrzymanych środków, aby móc skorzystać z maksymalnego umorzenia subwencji. Regulamin PFR pozostawia pewne wątpliwości interpretacyjne co do możliwego wydatkowania środków  sposobu ich udokumentowania. Trzeba pamiętać, że nadrzędnym celem programu jest utrzymanie poziomu zatrudnienia. Kwestia rozliczenia subwencji i tego w jakiej wysokości będzie możliwe jej umorzenie (maksymalnie do 75%), stanie się niewątpliwie tematem numer jeden w połowie 2021 r., kiedy przedsiębiorcy będą rozliczać otrzymaną subwencję i zwracać jej nieumorzoną część. Tak długo jak otrzymana subwencja jest wydatkowana na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, w tym wynagrodzeń, tak długo środki są należycie wykorzystywane.

Pomoc nie może być przeznaczona na płatności do właściciela (wspólnika spółki), ani osób lub podmiotów z nim powiązanych. Jest to szczególnie istotne w przypadku podmiotów powiązanych, gdzie tego typu transakcje są powszechne.

W przypadku pytań nasi eksperci chętnie udzielą wyjaśnień. Zapraszamy do kontaktu.