Procedura składania wniosku o APA – krok po kroku

Radosław Ozimek, Łukasz Szczygieł

8 lipca 2020 r.

Podatnicy wykazują coraz większe zainteresowanie zawieraniem uprzednich porozumień cenowych (APA). Postępowanie w sprawie zawarcia APA składa się z kilku etapów – wymaga złożenia wniosku o specyficznych wymogach i zazwyczaj wiąże się z przeprowadzeniem spotkania wstępnego z pracownikami Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). W wyniku postępowania wydawana jest decyzja administracyjna, która potwierdza zgodność transakcji z warunkami rynkowymi. W artykule przybliżamy przebieg procedury zawarcia APA, specyfikę elementów kompletnego wniosku oraz wysokość kosztów związanych z jego złożeniem.

Realizacja procedury o zawarcie APA jedynie na poziomie krajowym bez zaangażowania instytucji zagranicznych prowadzi do wydania decyzji o zawarciu porozumienia jednostronnego. Potwierdza ona zgodność warunków transakcji z zasadą arm’s length (zasadą ceny rynkowej) z punktu widzenia polskich organów podatkowych. W przypadku zaangażowania organów zagranicznych, możliwe jest uzyskanie porozumienia dwustronnego lub wielostronnego, które zapewnia rynkowość warunków transakcji również z perspektywy zagranicznych organów podatkowych, które uczestniczyły w postępowaniu. Dodatkowo zawarcie porozumienia dwu- lub wielostronnego wiąże się z uzyskaniem korzyści wynikających z posiadania APA przez wszystkie podmioty powiązane objęte porozumieniem.

Czego dotyczy spotkanie wstępne?

Podmioty zainteresowane zawarciem uprzedniego porozumienia cenowego mogą przed złożeniem wniosku zwrócić się do szefa KAS, a dokładniej do Sekretariatu Departamentu Kluczowych Podmiotów, o zorganizowanie tzw. spotkania wstępnego. Zazwyczaj przybiera ono postać telekonferencji, jednak możliwe jest również spotkanie osobiste. Ma ono na celu wyjaśnienie wątpliwości związanych z procedurą zawierania APA – przede wszystkim dotyczących zakresu potrzebnych informacji oraz przewidywanego terminu zakończenia postępowania. Na spotkaniu tym należy też ustalić właściwy zakres porozumienia, to znaczy określić istotę transakcji, która ma być nim objęta. Przedmiotem APA jest transakcja kontrolowana rozumiana zgodnie z przepisami ustaw o podatkach dochodowych, czyli w taki sam sposób, w jaki pojęcie to jest rozumiane na potrzeby przygotowania dokumentacji cen transferowych. Zatem dla ustalenia zakresu wniosku o APA aktualne jest również kryterium jednorodności transakcji kontrolowanej, które warto w sposób precyzyjny wyjaśnić na spotkaniu wstępnym. Przykładowo sprzedaż towarów z różnymi warunkami handlowymi i z zastosowaniem różnych warunków INCOTERMS do szeregu podmiotów może być traktowana jako transakcja jednorodna.

Wyjaśnienie wspomnianych kwestii wymaga od podatnika przygotowania odpowiednich materiałów. Aby spotkanie wstępne się odbyło, co najmniej 5 dni roboczych przed jego wyznaczoną datą zainteresowany powinien przekazać drogą elektroniczną informacje m. in. o charakterze transakcji i działalności podatnika oraz wskazać ewentualne pytania odnośnie procedury zawarcia APA.

Co zawiera wniosek o APA?

Po spotkaniu wstępnym i uzgodnieniu najważniejszych kwestii związanych z zawarciem APA zainteresowany podmiot składa do szefa KAS wniosek o APA, który rozpoczyna formalne postępowanie administracyjne. W art. 90 ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych zawarto szczegółowe wymogi co do elementów, jakie powinien zawierać wniosek o APA, dzieląc je na grupy wymaganych informacji:

1. informacje dotyczące wnioskodawcy i pozostałych podmiotów powiązanych uczestniczących w transakcji kontrolowanej,
2. informacje dotyczące transakcji kontrolowanej objętej wnioskiem,
3. wskazanie okresu obowiązywania APA,
4. wskazanie, czy wniosek dotyczy zawarcia porozumienia jednostronnego, dwustronnego albo wielostronnego,
5. informacje o złożeniu wniosku do zagranicznych organów przez zagraniczne podmioty powiązane – jeżeli postępowanie ma dotyczyć porozumienia dwustronnego lub wielostronnego.

Pierwsza i druga grupa wymaganych elementów wniosku o APA są w istotnym stopniu powtórzeniem zawartości lokalnej dokumentacji cen transferowych. Odnośnie do pierwszej grupy elementem dodatkowym w stosunku do dokumentacji jest opis przyjętych zasad rachunkowości. Nie jest to jednak część obligatoryjna wniosku – zastosowane zasady rachunkowości muszą mieć wpływ na sposób zaprezentowania transakcji, aby wystąpiła konieczność umieszczenia ich opisu we wniosku. Grupa informacji o transakcji kontrolowanej, podobnie jak w dokumentacji cen transferowych, zawiera opis przedmiotu i rodzaju transakcji oraz analizę funkcjonalną ze wskazaniem na opisy wykonywanych funkcji, zaangażowanych aktywów i ponoszonych ryzyk. W zakresie tych informacji znajdują się też najważniejsze elementy wniosku, dotyczące kształtowania i porównania ceny ustalonej w transakcji kontrolowanej. Podobnie jak w dokumentacji należy również wskazać metodę weryfikacji ceny transferowej oraz przeprowadzić analizę porównawczą lub analizę zgodności, o których mowa w przepisach o cenach transferowych. Dodatkowymi elementami wniosku o APA są założenia krytyczne, na podstawie których przyjęto, że wybrana metoda weryfikacji ceny w dokładny sposób ją odzwierciedla. Jest to opis czynników, stanowiących podstawę zastosowania danej metody wraz z uwzględnieniem, w jaki sposób ich zmiana mogłaby wpłynąć na wynik weryfikacji.

Porównując obligatoryjne zakresy elementów wniosku o APA i lokalnej dokumentacji cen transferowych można stwierdzić, że niektóre elementy wniosku są uzupełniające w stosunku do dokumentacji, z kolei części obligatoryjnych składników dokumentacji nie zawiera się we wniosku. Złożenie kompletnego wniosku o APA nie wymaga więc od zainteresowanego podmiotu istotnie większego wysiłku, niż przy sporządzaniu dokumentacji cen transferowych.

Ile kosztuje uzyskanie APA?

Wniosek o APA podlega opłacie, która powinna być wniesiona na rachunek szefa KAS w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Wysokość tej opłaty ustala się jako 1% wartości transakcji kontrolowanej będącej przedmiotem wniosku. Ustawodawca przewidział jednak pewne limity opłat dostosowane do rodzaju porozumienia:

• od 5 do 50 tys. zł – dla porozumienia jednostronnego dotyczącego wyłącznie krajowych podmiotów powiązanych,
• od 20 do 100 tys. zł – dla porozumienia jednostronnego dotyczącego zagranicznego podmiotu powiązanego,
• od 50 do 200 tys. zł – dla porozumień dwustronnych i wielostronnych.

Analizując opłacalność złożenia wniosku o APA, zainteresowany podmiot powinien więc wziąć pod uwagę wysokość opłaty od wniosku oraz odnieść ją do korzyści, jakie wynikają z zawarcia porozumienia. Będzie się to sprowadzało do obliczenia, ile podatnik zaoszczędzi na zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów wydatków określonych w art. 15e ustawy o CIT, które podlegałyby limitowaniu, gdyby nie uzyskano porozumienia APA. Ponadto podmiot który uzyskał APA może mieć większą pewność, że organy nie będą kwestionować stosowanych przez niego rozliczeń w transakcjach z podmiotami powiązanymi.

Jeżeli są Państwo zainteresowani zawarciem uprzedniego porozumienia cenowego, eksperci Rödl & Partner oferują pomoc w przygotowaniu wniosku oraz innych czynnościach związanych z procedurą zawierania APA.