NSA wypowiedział się na temat kwalifikacji stacji i punktów redukcyjno-pomiarowych jako budowli

​Jakub Wajs

10 października 2022 r.

10 października 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w uchwale 7 sędziów (sygn. III FPS 2/22) orzekł, że w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 28 czerwca 2015 r. dla objęcia opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości stacji i punktów redukcyjnych, redukcyjno-pomiarowych i pomiarowych – decydujące jest istnienie związku techniczno-użytkowego pomiędzy tymi obiektami a gazociągiem, co przesądza o konieczności ich zakwalifikowania jako budowli w postaci sieci gazowej.

NSA rozstrzygał zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości. W toku postępowania wskazywano na zmienność podejścia NSA do kwalifikacji stacji w różnych wyrokach. Szczególnie na zmianę linii orzeczniczej zauważalną w połowie 2016 r.

NSA w ustnych motywach uchwały przekazał, że:

• ustawa o podatkach i opłatach lokalnych od lat nie była zmieniana, definicje tam zawarte nie są pełne i wymagają sięgnięcia do ustaw pozapodatkowych – przede wszystkim Prawa budowlanego;
• ustawa o podatkach i opłatach lokalnych zawiera szersze pojęcie budowli niż Prawo budowlane, ponieważ obejmuje nim urządzenia budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewniają możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem;
• pojęcia zawarte w Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie nie mogą zostać uwzględnione dla celów opodatkowania, ponieważ jest to akt o randze niższej niż ustawa;
• wyrażenie „całość techniczno-użytkowa wraz z instalacjami i urządzeniami” stanowi, że nie wystarczy ani sam związek użytkowy, ani techniczny, zaś obydwa muszą wystąpić łącznie. NSA wskazał, że ocena tego poprzez skorzystanie z opinii biegłego jest prawidłowym sposobem postępowania;
• gazociąg stanowi obiekt liniowy, którego charakterystycznym parametrem jest długość i w takim rozumieniu stacje redukcyjno-pomiarowe nie stanowią jego części;
• stacje nie stanowią też instalacji;
• stacje stanowią urządzenia, które mogą posiadać z gazociągiem związek techniczno-użytkowy, co kwalifikuje je już jako budowle.

NSA podzielił się smutną refleksją, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych od lat nie była zmieniana – jest lakoniczna i trudna w interpretacji, m.in. przez liczne odesłania do niepodatkowych przepisów prawa. To rodzi stan niepewności zarówno po stronie podatników, jak i organów podatkowych.

Należy pamiętać, że uchwała dotyczyła stanu prawnego sprzed zmiany definicji obiektu budowlanego.
NSA wyjaśniając podstawy uchwały wielokrotnie podkreślał, że rozstrzygnięcie nie dotyczy aktualnego stanu prawnego. Przy czym wskazał, że z uwagi na związanie zakresem sprawy nie może wypowiedzieć się co do aktualnego brzmienia przepisów.

Podsumowanie

Wydaje się, że interpretacja sprawy w ramach aktualnej definicji mogłaby dać inne konkluzje. Niemniej na tę chwilę rekomendujemy zachowanie szczególnej ostrożności podatnikom posiadającym tego typu obiekty.

Zwracamy uwagę, że przed 28 czerwca 2015 r. definicja stanowiła, że obiektem budowlanym jest budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Później jako obiekt budowlany definiowana była budowla wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiona z użyciem wyrobów budowlanych. Jednocześnie niezmienna była definicja budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, jako „obiektu budowlanego w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędącego budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenia budowlanego w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związanego z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem”.

W okresie przed 28 czerwca 2015 r. urządzenia techniczne były opodatkowane, gdy stanowiły wraz z obiektem budowlanym całość techniczno-użytkową. Wydaje się, że po zmianie definicji kluczowe będzie, czy urządzenie techniczne stanowi urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego. A jeżeli tak, to czy zapewnia możliwość użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem.

Wydaje się, że uchwała może mieć znaczenie nie tylko w branży gazowniczej, lecz także np. w energetycznej i może odnosić się pod pewnymi względami do innych obiektów takich jak stacje transformatorowe.

Podatnicy posiadający tego typu obiekty powinni rozważyć przegląd swoich deklaracji w podatku od nieruchomości.

Masz wątpliwości związane z opodatkowaniem nieruchomości? Skontaktuj się z naszymi ekspertami.