Cena sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (OZE) oferowana w aukcji a podatek od towarów i usług (VAT)

Piotr Mrowiec

2 lutego 2016 r. 

Obecnie obowiązująca ustawa o odnawialnych źródłach energii („Ustawa OZE”) wprowadza nowy system wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej w drodze przeprowadzania aukcji na sprzedaż energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Aukcja jest organizowana przez Urząd Regulacji Energetyki zgodnie z regulaminem ustalanym przez Prezesa URE.

Każdy uczestnik, chcący wziąć udział w aukcji musi spełnić szereg wymogów i warunków. Jednym z istotnych warunków wzięcia udziału w aukcji jest właściwe określenie ceny sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wyrażonej w złotych z dokładnością do jednego grosza za 1 MWh, za jaką dany uczestnik aukcji zobowiązuje się sprzedać tę energię.

Obecne przepisy Ustawy OZE przewidują, że wytwórca biorący udział w aukcji nie może zaoferować ceny sprzedaży energii elektrycznej z OZE przekraczającej wysokość tzw. ceny referencyjnej (czyli maksymalnej ceny w złotych za 1 MWh, za jaką może zostać w danym roku kalendarzowym sprzedana przez wytwórców w drodze aukcji energia elektryczna z odnawialnych źródeł energii). 1 stycznia 2016 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie ceny referencyjnej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w 2016 r. Rozporządzenie to szczegółowo określa ceny referencyjne energii elektrycznej dla poszczególnych instalacji odnawialnych źródeł energii. Zatem należy pamiętać, że cena referencyjna nie jest jednolita, gdyż jest ona ustalana odrębnie dla różnych instalacji produkujących energię z odnawialnych źródeł, w zależności m.in. od mocy instalacji oraz wykorzystywanych surowców. Ponadto, przy ustalaniu ceny sprzedaży energii elektrycznej, każdy wytwórca powinien uwzględnić łączną wartość pomocy publicznej dla danego wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, na którą składają się m.in. ulgi i zwolnienia w podatkach i opłatach z tytułu wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii lub pomoc o charakterze inwestycyjnym, bez względu na formę jej udzielenia, przeznaczona na budowę lub przebudowę instalacji odnawialnego źródła energii.

Przepisy obecnie obowiązującej Ustawy OZE nie określają jednak, czy cena sprzedaży energii elektrycznej ofertowana przez danego uczestnika biorącego udział w aukcji powinna uwzględniać podatek od towarów i usług. Pewną wskazówką w tym zakresie może być przepis art. 93 ust. 2 pkt 1) Ustawy OZE, w którym ustawodawca wskazał, że wytwórca energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 500 kW, w celu sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii jest obowiązany do prowadzenia dokumentacji dotyczącej ilości, wyrażonej w MWh, i ceny energii elektrycznej zaproponowanej w ofercie, pomniejszonej o kwotę podatku od towarów i usług, wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii sprzedanej w danym miesiącu, wyrażonej w złotych z dokładnością do jednego grosza za 1 MWh.

Dodatkowo, w ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług wskazano, że w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług.

Czy obowiązek VAT powstanie?

Podatek VAT rozlicza się na postawie ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. („Ustawa o VAT”) oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych na podstawie delegacji ustawowych wynikających z tej ustawy.

Podatnikiem podatku VAT jest każda osoba prowadząca działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust 2 ustawy o VAT, tj. działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Zatem podmioty wytwarzające energię i dokonujące jej sprzedaży przedsiębiorstwu energetycznemu są podatnikami w rozumieniu ustawy o VAT.

Sprzedaż energii elektrycznej do koncernu energetycznego jest dostawą towaru w rozumieniu ustawy o VAT, zatem jest opodatkowana podatkiem VAT. Obowiązek podatkowy w przypadku dostaw energii powstaje sposób szczególny, tj. z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności. Dostawa energii elektrycznej nie jest wymieniona w ustawie o VAT oraz przepisach wykonawczych jako czynność opodatkowana obniżoną stawką VAT, w związku z czym przy jej sprzedaży należy zastosować stawkę podstawową 23%.

Kiedy zwolnienia z VAT?

Ustawa o VAT zwalnia pewne czynności z tego opodatkowania. Dotyczy to w szczególności drobnych przedsiębiorców i osób fizycznych. Zgodnie z art. 113 ust. 1 „Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku”. Oznacza to, że przy sprzedaży (całkowitej, nie tylko energii elektrycznej) poniżej 150 000 zł podatnik może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z odprowadzenia podatku VAT.

Podsumowanie

Przyjmując racjonalność ustawodawcy, wydaje się, że na etapie składania oferty w procesie aukcji cena sprzedaży energii elektrycznej mogłaby uwzględniać podatek od towarów i usług, jednak na mocy obowiązujących przepisów Ustawy OZE nie można jednoznacznie tego przesądzić.

Przyjęcie takiej wykładni powodowałoby, że ceny netto energii dostarczanej przez małych przedsiębiorców, których obroty całkowite (nie tylko z energii elektrycznej) nie przekroczyły łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł, byłyby wyższe niż ceny netto dla podmiotów niekorzystających ze zwolnień. Nie oznacza to jednak, że wybór zwolnienia podmiotowego zawsze jest korzystny. Korzystając ze zwolnienia przedsiębiorca rezygnuje jednocześnie z prawa do odliczenia podatku VAT od dokonywanych zakupów.

Jeśli są Państwo zainteresowani szczegółowym omówieniem tematu energii odnawialnych i doradztwem prawnym, eksperci Rödl & Partner pozostają do dyspozycji w biurach w Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.