Farma fotowoltaiczna a decyzja środowiskowa

Paweł Foltman, Piotr Gajewski

19 lutego 2021 r.

Fotowoltaika to rodzaj odnawialnego źródła energii o największym potencjale rozwojowym w naszym kraju. Coraz więcej przedsiębiorców – zainteresowanych polityką proekologiczną, decyduje się na budowanie farm fotowoltaicznych. Zmniejszona emisyjność farm nie idzie jednak w parze z ingerencją w przekształcanie terenu. Dlatego niezbędne może okazać się uzyskanie tzw. decyzji środowiskowej.

Proces budowalny farmy fotowoltaicznej – etapy

Proces budowlany farmy fotowoltaicznej można podzielić na trzy etapy:

1. Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia.
2. Ustalenie zgodności z z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) lub wydanie decyzji  o warunkach zabudowy (decyzja WZ). 
3. Uzyskanie pozwolenia na budowę.

Kolejność poszczególnych etapów powinna zostać zachowana. Etap drugi uzależniony jest od uzyskania decyzji środowiskowej. A pozwolenia na budowę nie uzyskamy bez prawidłowego zakończenia etapu drugiego.

Kiedy budowa farmy fotowoltaicznej wymaga decyzji środowiskowej

Decyzja środowiskowa zawiera kompleksową analizę wpływu planowanej farmy fotowoltaicznej na środowisko przyrodnicze oraz określa warunki jakie inwestor powinien spełniać w celach związanych z ochroną środowiska naturalnego.

Niniejszy artykuł dotyczy tzw. przemysłowych farm fotowoltaicznych. Biorąc pod uwagę, że przy zastosowaniu aktualnych technologii powierzchnia farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MW wynosi ok 1,6 ha, uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest właściwie niezbędnym etapem wymaganym do ukończenia przemysłowej farmy fotowoltaicznej o powierzchni większej niż 1 ha.

 Inwestor jest odpowiedzialny za prawidłowe wskazanie powierzchni inwestycji.

Charakterystyka przedsięwzięcia – dobre praktyki

Od daty złożenia wniosku o wydanie decyzji środowiskowej do uzyskania pozwolenia na budowę może minąć nawet kilka lat. Ponieważ technologia zmienia się w dynamiczny sposób warto unikać zbyt szczegółowego opisywania parametrów technicznych. Zamiast wskazania dokładnej liczba paneli trafniejsze będzie określenie maksymalnej mocy lub maksymalnej liczby paneli. Przykładowo:

• moc nie większa niż 1MW / o mocy maksymalnej do 1 MW,
• do 4000 paneli o mocy nie przekraczającej 300W każdy.

Wskazanie parametrów technicznych w zbyt szczegółowy sposób może w przypadku zmiany parametrów technicznych urządzeń oznaczać konieczność wystąpienia o zmianę decyzji środowiskowej, co z kolei wiąże się z wydłużeniem czasu realizacji inwestycji.

Karta Informacyjna Przedsięwzięcia

Podstawą wydania decyzji powinna być sporządzona w wyczerpujący sposób Karta Informacyjna Przedsięwzięcia (KIP). Prawidłowo przygotowane KIP pozwoli uniknąć konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, co z kolei znacznie skróci całe postepowanie. Wystarczy porównać zakres KIP (art. 62 a ustawy OOŚ) a zakres Raportu (art. 66 ustawy OOŚ).

Salami Slicing

Należy również zwrócić uwagę na praktykę niedopuszczalnego podziału inwestycji na części, tzw. salami

slicing.

Przedsięwzięcia powiązane technologicznie kwalifikuje się jako jedno przedsięwzięcie, także jeżeli są one realizowane przez różne podmioty – oznacza to, że wszystkie inwestycje mające na celu zbudowanie farmy fotowoltaicznej stanowią jedno przedsięwzięcie, ponieważ zamierzeniem jest wybudowanie jednej i spójnej infrastruktury ukierunkowanej na tej sam cel gospodarczy. Takie rozwiązanie ma na celu zapobieżenie zjawisku zwanemu salami slicing, czyli sztucznemu dzieleniu inwestycji na wiele mniejszych zamierzeń budowlanych, aby uniknąć obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.

Przykładowo – jeżeli dysponujemy nieruchomością o powierzchni 3 ha i podzielimy inwestycję na 6 „niezależnych” projektów o powierzchni 0,5 ha, działanie takie zostanie uznane przez każdy organ wydający decyzję za mające na celu uniknięcie konieczności wydania decyzji środowiskowej. Cała opisana powyżej inwestycja będzie traktowana jako jedno przedsięwzięcie.

Kto i jak wydaje decyzję środowiskową

Organem wydającym decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach jest:

• wójt
• burmistrz
• albo prezydent miasta,

odpowiadający miejscowo dla lokalizacji farmy fotowoltaicznej.

Jeżeli ze względu na miejsce położenia inwestycji właściwe byłyby co najmniej dwa organy - decyzję wydaje ten, przy którym położona jest największa część terenu. Odbywa się to po zasięgnięciu opinii organów właściwych dla pozostałego terenu.

Postępowanie inicjowane jest na wniosek podmiotu planującego realizację przedsięwzięcia.  Do wniosku należy dołączyć:

•  kartę informacyjną przedsięwzięcia poświadczoną przez właściwy organ,
• kopię mapy ewidencyjnej,
• wypis z rejestru gruntów lub inny dokument zawierający elementy wskazane w ustawie.

Ocena oddziaływania na środowisko

W toku postępowania organ uprawniony do wydania decyzji środowiskowej może stwierdzić, że wymagane jest przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko. Wówczas wnioskodawca zobowiązany jest do złożenia raportu, którego zakres - uwzględniając stan współczesnej wiedzy, metod badań, istniejące możliwości techniczne - każdorazowo określa organ decyzyjny.

W tym przypadku przed wydaniem decyzji, wskazany organ dokonuje uzgodnień warunków realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz Powiatowym Państwowym Inspektorem Sanitarnym. Uzgodnienie jest dokonywane w terminie 30 dni od otrzymania dokumentów od organu występującego o uzgodnienie – przez organ dokonujący uzgodnienia.

Decyzja środowiskowa i jej uzasadnienie

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach jest wydawana przez organ prowadzący postępowanie. Ustawodawca nie określa wprost w jakim terminie.

Decyzja środowiskowa podlega uzasadnieniu przez organ decyzyjny. Brzmienie uzasadnienia zależy od konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Poniżej prezentujemy warianty tej sytuacji:
 

Odmowa ustalenia uwarunkowań środowiskowych

Organ może wydać decyzję o odmowie ustalenia uwarunkowań środowiskowych w 3 sytuacjach:

• lokalizacja farmy fotowoltaicznej jest niezgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego,
• organ współdziałający odmówi uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia farmy fotowoltaicznej,
• brak zgody wnioskodawcy na realizację przedsięwzięcia w innym wariancie wskazanym w raporcie o oddziaływaniu na środowisko oraz brak zgody wnioskodawcy na wskazanie w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wariantu dopuszczonego do realizacji.
  

Przeniesienie i ważność decyzji

W przypadku zakupu gotowego projektu, dla którego została wydana decyzja środowiskowa, przed rozpoczęciem kolejnych etapów konieczne jest przeniesienie tej decyzji na inwestora przejmującego projekt.
Co do zasady decyzja środowiskowa ważna jest 6 lat od daty, w której stała się ostateczna. Planując uzyskanie pozwolenia na budowę po upływie tego okresu konieczne jest wydanie nowej decyzji środowiskowej.

Terminy

Oficjalnie wydanie decyzji środowiskowej nie powinno trwać dłużej niż ok. 3 miesiące. W praktyce uzyskanie decyzji może zająć kilka miesięcy dłużej. W przypadku zaskarżenia naszej decyzji przez inne zainteresowane strony i ze względu np. na postępowanie odwoławcze i postępowanie przed sądem administracyjnym powinniśmy się liczyć z opóźnieniem w realizacji inwestycji wynoszącym kilka lat.

Jeżeli chcą Państwo wiedzieć jak skutecznie wnioskować o decyzję środowiskową,  zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami.