Home

Internal

International

Kontakt

de|en|pl

49 krajów – 110 biur – 5 800 pracowników – 1 firma |

Na świecie

Nasz strona wykorzystuje pliki cookies w celu personalizacji oferty wysyłanej do klientów oraz analizy zachowania użytkowników, tak aby dostarczać usługi na najwyższym poziomie. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na przetwarzanie danych. Dalsze informacje można znaleźć w polityce prywatności.

Audyt wewnętrzny – na czym polega audyt w firmie?

Piotr Derylak

26 listopada 2024

Audyt wewnętrzny to niezbędny element działalności każdej firmy. Usprawnia funkcjonowanie jednostki i pomaga realizować cele biznesowe. Dowiedz się, na czym polega audyt wewnętrzny i kiedy go przeprowadzić.

SPIS TREŚCI

Czym audyt wewnętrzny?
W jakim celu wykonuje się audyt wewnętrzny?
Audyt wewnętrzny a kontrola
Rodzaje audytu wewnętrznego
Kiedy wykonać audyt wewnętrzny?
Kogo dotyczy obowiązek audytu wewnętrznego?
Kto może przeprowadzić audyt wewnętrzny?
Podsumowanie
Zaufaj ekspertom

Czym jest audyt wewnętrzny?

Audyt wewnętrzny to procesy wykorzystywane do usprawniania wydajności i efektywności działalności danej organizacji. Wspomaga ciągły rozwój organizacji poprzez ocenę jej wewnętrznych procesów.

Zgodnie z definicją Stowarzyszenia Audytorów Wewnętrznych IIA Polska audyt wewnętrzny jest:

„działalnością niezależną i obiektywną, której celem jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej organizacji. Polega na systematycznej i dokonywanej w uporządkowany sposób ocenie procesów: zarządzania ryzykiem, kontroli i ładu organizacyjnego, i przyczynia się do poprawy ich działania. Pomaga organizacji osiągnąć cele dostarczając zapewnienia o skuteczności tych procesów, jak również poprzez doradztwo”.

W jakim celu wykonuje się audyt wewnętrzny?

Główne cele audytu wewnętrznego to:

usprawnienie działania firmy,
zbadanie efektywności systemów zarządzania,
ocena procesów zarządzania istotnym ryzykiem dla firmy,
zminimalizowanie ryzyka wystąpienia nieprawidłowości i naruszeń,
wsparcie w realizacji celów biznesowych firmy,
zapewnienie transparentności firmy,
zabezpieczenie wizerunku firmy.

Audyt wewnętrzny a kontrola

Zarówno audyt wewnętrzny, jak i kontrola są narzędziami do oceny działań w firmie, jednak tych dwóch określeń nie można stosować wymiennie.

Jakie są różnice między audytem wewnętrznym a kontrolą?

Audyt wewnętrzny jest niezależnym badaniem skupionym na poszukiwaniu zgodności. Jego celem jest usprawnienie działalności firmy. Może mieć charakter prewencyjny.

Kontrola obejmuje czynności sprawdzające z nastawieniem na znalezienie nieprawidłowości w funkcjonowaniu firmy. Kontroler/-ka działa na zasadzie upoważnienia.

AUDYT WEWNĘTRZNY	KONTROLA
proces badania	czynności sprawdzające
poszukiwanie zgodności	stwierdzanie nieprawidłowości
niezależność	na zlecenie
działania prewencyjne	działania po fakcie
nastawienie na doskonalenie	nastawienie na nieprawidłowości

Rodzaje audytu wewnętrznego

W zależności od tego, co analizują audytorzy wewnętrzni, wyróżnia się kilka rodzajów audytu wewnętrznego, np. audyt finansowy, audyt operacyjny, audyt informatyczny, audyt bezpieczeństwa, audyt jakości.

Audyt finansowy – polega na sprawdzeniu sprawozdania finansowego pod kątem poprawności danych i rzetelności oraz na ocenie sytuacji majątkowej i finansowej oraz jej wyniku rachunkowego zgodnie z odpowiednimi standardami rachunkowymi. Zawiera opinię audytora, która potwierdza ich poprawność lub zawiera pewne zastrzeżenia i uwagi do przedstawionego sprawozdania finansowego.
Audyt operacyjny – opiera się na ocenie działań zachodzących wewnątrz danej organizacji. Audytor wewnętrzny analizuje procesy operacyjne, zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie, systemy kontroli wewnętrznej. Wskazuje obszary wymagające usprawnienia i poprawy. W rezultacie firmy mogą udoskonalić procesy, a co za tym idzie – zwiększyć efektywność ich działalności.
Audyt informatyczny – skupia się na zbadaniu systemów informatycznych w firmie. Audytor wewnętrzny sprawdza, czy systemy i procedury są zgodne z przepisami prawnymi i wewnętrznymi zasadami przedsiębiorstwa. Ten typ audytu wewnętrznego pomaga zwiększyć bezpieczeństwo danych i ochronę zasobów informatycznych.

Kiedy wykonać audyt wewnętrzny?

Nie ma jednego dobrego momentu na przeprowadzenie audytu wewnętrznego, jednak dobrze go rozważyć w przypadku:

zmian w prawie – przeprowadzenie audytu wewnętrznego pomoże firmie dostosować się do nowych przepisów,
istotnych zmian w firmie np. w strukturze, procedurach czy procesach,
wystąpienia incydentów czy nieprawidłowości – dzięki audytowi wewnętrznemu można zidentyfikować przyczynę i zminimalizować szkody,
podjęcia nowych działań – audyt wewnętrzny sprawdzi ich zgodność ze standardami firmy.

Kogo dotyczy obowiązek audytu wewnętrznego?

Obowiązek audytu wewnętrznego zgodnie z ustawą o finansach publicznych dotyczy państwowych jednostek budżetowych i innych państwowych organizacji – jeżeli kwota ujętych w planie finansowym jednostki budżetowej dochodów lub kwota wydatków przekroczyła wysokość 40 000 tys. zł.

Z kolei w jednostkach zainteresowania publicznego audyt wewnętrzny może działać w ramach komitetu audytu i to do niego może raportować wyniki swoich prac.

Kto może przeprowadzić audyt wewnętrzny?

Nierzadko w firmach przeprowadzenie audytu wewnętrznego zleca się odpowiednio wykwalifikowanym pracownikom, którzy mają wiedzę na temat procesów zachodzących w organizacji. Aby zachować bezstronność i obiektywizm, taki pracownik nie powinien należeć do działu, który podlega audytowi.

W przypadku jednostek zobowiązanych do przeprowadzenia audytu wewnętrznego – wymagania na audytora wewnętrznego określa ustawa o finansach publicznych. Wówczas audytorem wewnętrznym może być osoba, która:

posiada jeden z certyfikatów: Certified Internal Auditor (CIA), Certified Government Auditing Professional (CGAP), Certified Information Systems Auditor (CISA), Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), Certified Fraud Examiner (CFE), Certification in Control Self Assessment (CCSA), Certified Financial Services Auditor (CFSA) lub Chartered Financial Analyst (CFA) lub
w latach 2003–2006 złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na audytora wewnętrznego przed Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Ministra Finansów, lub
posiada uprawnienia biegłego rewidenta lub dwuletnią praktykę w zakresie audytu wewnętrznego i legitymuje się dyplomem ukończenia studiów podyplomowych w zakresie audytu wewnętrznego.

Podsumowanie

Audyt wewnętrzny pomaga organizacji, nie tylko porządkuje, weryfikuje i ocenia jakość wykonywanych procesów wewnętrznych, ale przede wszystkim poprawia wydajność, efektywność i jakość danej organizacji poprzez ciągłe jej doskonalenie.

Duże organizacje nie mogą sobie pozwolić na brak audytu wewnętrznego. Koszty funkcjonowania organizacji są bardzo niskie w porównaniu do wysokich kosztów wynikających z błędów, nadużyć i zaniechań spowodowanych brakiem audytu wewnętrznego. Niestety o tym organizacje przekonują się często post factum.