„Tarcza 3.0" – nowe rozwiązania

​Jarosław Hein

Alicja Szyrner

22 maja 2020 r.

Uchwalona 14 maja 2020 r. „Tarcza 3.0” wprowadziła szereg zmian, które będą miały wpływ na działalność przedsiębiorców. Chodzi tu przede wszystkim o poszerzenie systemu wsparcia firm, które ucierpiały na skutek wprowadzenia  obostrzeń związanych z  epidemią koronawirusa. Nowe rozwiązania dotyczą m.in.  dofinansowania działalności, terminów wznowienia działania sądów czy możliwości zatrudniania cudzoziemców (ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 Dz. U. z 2020 r. poz. 875).

Zwolnienie ze składek ZUS dla kolejnych przedsiębiorców

Grono przedsiębiorców uprawnionych do skorzystania ze zwolnień zostało poszerzone o samozatrudnionych (w tym korzystających również z „ulgi na start”), opłacających składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne. Mogą oni skorzystać ze zwolnienia z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek ZUS, za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 31 maja 2020 r., jeżeli:
a) prowadzili działalność przed 1 kwietnia 2020 r.,
b) przychód z tej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, był wyższy niż 15 681 zł,
c) dochód z tej działalności w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7000 zł.
Zwolnienie dotyczy składek za kwiecień i maj, nawet jeżeli zostały już opłacone. Dzięki temu uregulowaniu ze zwolnienia skorzystać będą mogli przedsiębiorcy, którzy osiągają przychody powyżej 15 681 zł, przy jednoczesnych bardzo wysokich kosztach uzyskania przychodu.

Świadczenie postojowe i pożyczki

„Tarcza 3.0” umożliwia staranie się o świadczenie postojowe również przez przedsiębiorców, którzy rozpoczęli działalność przed 1 kwietnia 2020 r., a nie jak dotychczas – przed 1 lutego 2020 r. Podobna zmiana dotyczy uzyskania pożyczki dla mikro przedsiębiorców (dotychczas jej uzyskanie możliwe było jedynie w przypadku rozpoczęcia działalności przed 1 marca 2020 r.).

Nowe zasady w postępowianiach sądowych

Na mocy „Tarczy 3.0” uchylone zostały przepisy, na podstawie których bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów materialnych oraz bieg pozostałych terminów procesowych oraz sądowych nie rozpoczynał się, a rozpoczęty ulegał zawieszeniu.
Terminy, których bieg nie rozpoczął się, rozpoczynają bieg po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie „Tarczy 3.0”.. W przypadku terminów, których bieg uległ zawieszeniu, biegną one dalej po upływie 7 dni od wejścia w życie ustawy. W obu przypadkach będzie to  23 maja 2020 r. Czynności dokonane w tym okresie, pomimo zawieszenia terminu, zachowują moc.

 „Tarcza 3.0” wprowadza też następujące zmiany dotyczące prowadzenia postępowań sądowych w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich:

1) rozprawę przeprowadza się co do zasady na odległość, w formie telekonferencji, z tym że osoby w nich uczestniczące nie muszą przebywać w budynku sądu, chyba że przeprowadzenie rozprawy na żywo nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w niej uczestniczących,
2) przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, chyba że któraś ze stron sprzeciwi się jego przeprowadzeniu,
3) jeżeli postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie,
4) jeżeli apelację wniesiono przed 7 listopada 2019 r., sąd drugiej instancji może skierować sprawę na posiedzenie niejawne, chyba że strona wniesie o przeprowadzenie rozprawy lub wnosiła o przeprowadzenie niepodlegającego pominięciu dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron.

Podniesienie kwoty wolnej od potrąceń

Jeżeli z powodu podjętych działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwota wynagrodzenia za pracę wolna od potrąceń ulega zwiększeniu o 25% na każdego członka rodziny nieosiągającego dochodu, którego pracownik ten ma na utrzymaniu. Powyższe rozwiązanie wzmacnia pozycję dłużnika i może mieć wpływ na skuteczność egzekucji komorniczych.

Uprawnienia dla cudzoziemców

„Tarcza 3.0” przewiduje, że cudzoziemiec może wykonywać pracę na warunkach zmienionych przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, takich jak np.: polecenie wykonywania pracy zdalnej czy wprowadzenie obniżonego wymiaru czasu pracy, bez konieczności zmiany zezwolenia, uzyskania nowego zezwolenia lub wpisania nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

Prawo do zabytku

„Tarcza 3.0” wprowadziła również możliwość uzyskania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników zatrudnionych przez osobę prawną, której przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii lub zabytku wpisanego na „Listę dziedzictwa światowego UNESCO”, którzy wykonują czynności zawodowe dotyczące zabytku lub infrastruktury z nim związanej.
Dofinansowanie przysługuje, jeżeli:
- na dzień ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego oraz na dzień złożenia wniosku taki podmiot zatrudnia co najmniej 50 pracowników,
- w następstwie ograniczeń związanych z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii spadły dochody podmiotu uzyskiwane w związku z funkcjonowaniem zabytku (co najmniej 25% w porównaniu do dochodów z miesiąca poprzedniego),
- podmiot ten nie uzyskał ze środków publicznych dofinansowania do wynagrodzeń w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat.

Pozostałe zmiany

1. Za nieważną będzie uznana umowa, w której w celu zabezpieczenia umowy, niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą osoba fizyczna zobowiąże się do przeniesienia własności nieruchomości, w której mieszka, jeżeli wartość nieruchomości jest wyższa niż wartość zabezpieczanych roszczeń, wartość tych roszczeń nie jest oznaczona lub przed zawarciem umowy rzeczoznawca  nie wykonał wyceny nieruchomości.
2. Licytacja nieruchomości w której mieszka dłużnik możliwa będzie tylko, jeżeli wysokość egzekwowanej kwoty stanowi co najmniej 1/20 wartości nieruchomości, chyba że należność przysługuje Skarbowi Państwa, wynika z wyroku sądu karnego lub zgodę na licytację wyrazi sam dłużnik albo sąd. Dodatkowo takiej licytacji nie można przeprowadzić w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz 90 dni po ich zakończeniu.
3. W przypadku umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych jeżeli dostawca usług zawiera umowę w formie dokumentowej, czyli np. poprzez wiadomość e-mail, to będzie obowiązany umożliwić jej rozwiązanie w takiej samej formie. Dodatkowo w przypadku gdy umowa zawarta na czas określony zostanie automatycznie przedłużona, abonent będzie miał prawo do jej wypowiedzenia w każdym czasie z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia.
4. Aplikantom, którzy w 2020 roku mają podchodzić do egzaminu zawodowego zostało przyznane prawo do wybrania niewykorzystanej dotychczas części urlopu płatnego na przygotowanie się do egzaminu w nowym terminie. Jednocześnie aplikanci, którzy zrezygnują z udziału z egzaminu w nowym terminie będą mogli uzyskać zwrot opłaty.

„Tarcza 3.0” stanowi uzupełnienie dotychczas wprowadzanych form pomocy z związku z koronawirusem. Szczególnie istotnym rozwiązaniem i wyjściem naprzeciw większej ilości przedsiębiorców jest możliwość zwolnienia z ZUS dla osób których działalność związana jest z dużym kosztem uzyskania przychodu i przez to do tej pory nie mieli możliwości skorzystania z pomocy. Istotną zmianą, na którą czekali przedsiębiorcy, którzy zatrudniają cudzoziemców jest możliwość objęcia takich pracowników obniżonym wymiarem czasu pracy. „Tarcza 3.0” wprowadza jednocześnie wiele postanowień, które mocno chronią dłużników, co może mieć negatywny wpływ na skuteczność prowadzonych egzekucji. Natomiast nadal część problemów przedsiębiorców nie została rozwiązana. Obecnie już toczą się prace nad „Tarczą 4.0”, w której maja zostać uregulowane m.in. kwestie zaległych urlopów oraz pracy zdalnej.