EUDR – nowa klasyfikacja krajów a uproszczenia dla przedsiębiorców

Przedsiębiorcy oraz doradzające im zespoły prawne analizują na bieżąco pojawiające się kolejne regulacje, mogące uprościć lub usunąć część obowiązków wynikających z EUDR. Przykładem takiego aktu prawnego jest rozporządzenie wykonawcze Komisji UE 2025/1093 z 22 maja 2025 r. – które weszło w życie 26 maja 2025 r. – grupujące kraje na te niskiego, średniego lub wysokiego ryzyka. 

Cała doniosłość klasyfikacji państw w zależności od ryzyka sprowadza się do art. 3 lit. a) EUDR. Zgodnie z tym przepisem odnośne towary i odnośne produkty mogą zostać wprowadzone do obrotu tylko jeśli nie będą powodowały wylesiania. Ustawodawca unijny przyjmuje jednak, że owe ryzyko podlega stopniowaniu. Ryzyko, że towary i produkty mogą przyczyniać się do wylesiania, zależy od kraju ich pochodzenia i sposobu ich produkcji. Firmy kupujące towary z krajów, gdzie ryzyko wylesiania jest niskie, mają mniej skomplikowane obowiązki w zakresie kontroli zgodności z przepisami, zgodnie z art. 13 EUDR. 

Klasyfikacja krajów jest podstawą systemu oceny ryzyka w EUDR. Umożliwia właściwym organom kontrolę podmiotów i podmiotów handlowych w zakresie ich systemów należytej staranności oraz zgodności odnośnych produktów z EUDR. Na jej podstawie można też określić, kiedy podmioty mogą skorzystać z uproszczonej procedury należytej staranności.

EUDR różnicuje obowiązki przedsiębiorców w zależności od poziomu ryzyka kraju pochodzenia towarów i produktów wprowadzanych i udostępnianych na rynku.

Przykładem takiego obowiązku jest stałe monitorowanie danych otrzymywanych od kontrahentów i przeprowadzenie oceny ryzyka zgodnie z art. 10 EUDR. Ocena ryzyka ma na celu weryfikację, czy istnieje ryzyko, że odnośne produkty przeznaczone do wprowadzenia do obrotu lub do wywozu są niezgodne z wymogami.

Oprócz tego, zgodnie z art. 11 EUDR podmioty są zobowiązane do podejmowania działań mających na celu zmniejszeniu ryzyka za wyjątkiem sytuacji kiedy ryzyko nie istnieje lub jest znikome. 

Monitorowanie i działanie na rzecz zmniejszenia ryzyka będzie wyłączone w stosunku do odnośnych produktów, które w swoim łańcuchu dostaw zostały całkowicie wyprodukowane w krajach niskiego ryzyka. Wobec tego podmiot może zostać zobowiązany do udostępnienia organowi  dokumentacji wykazującej takowe znikome ryzyko.

Zatem im wyższy poziom ryzyka przypisany do kraju pochodzenia towaru, tym bardziej rygorystyczne są wymogi należytej staranności i nadzoru nad zgodnością z przepisami.

Od 29 czerwca 2023 r. wszystkie kraje otrzymały standardowy poziom ryzyka. Zmiana nastąpiła dopiero omawianym Rozporządzeniem Wykonawczym, które sklasyfikowało państwa w następujący sposób – Komisja przedstawiła listę krajów o niskim ryzyku oraz listę krajów o wysokim ryzyku. Na pierwszej liście znalazły się m.in. wszystkie kraje Unii Europejskiej. Cała lista dostępna jest pod tym linkiem »​ Lista krajów o wysokim ryzyku objęła Białoruś, Koreę Północną, Mjanmę/Birmę oraz Rosję.

Kraje niewymienione na powyższych listach utrzymały standardowy poziom ryzyka.

Masz pytania dotyczące obowiązków wynikających z EUDR?

Nasi eksperci wspierają firmy w dostosowaniu się do nowych regulacji i ocenie ryzyka w łańcuchach dostaw. Skontaktuj się​ z nami, aby omówić, jak nowe przepisy mogą wpłynąć na Twoją działalność.