Skutki podatkowe wsparcia aukcyjnego OZE

​

Jakub Wajs

14 września 2020 r.

Mechanizm wsparcia aukcyjnego

Wytwórcy energii elektrycznej z OZE, którym udało się wygrać aukcję, mają zagwarantowane maksymalnie 15-letnie wsparcie polegające na gwarancji pokrycia ujemnego salda w tym okresie. Wytwórca ma prawo otrzymywać miesięczne płatności odpowiadające różnicy między ceną aukcyjną zaoferowaną, a ceną rynkową energii elektrycznej, gdy cena rynkowa będzie niższa niż ten próg. Płatności tych dokonuje Zarządca Rozliczeń S.A.

Jeżeli jednak się zdarzy, że cena rynkowa będzie przewyższać cenę aukcyjną, powstanie dodatnie saldo. Będzie ono rozliczane przez wytwórcę z Zarządcą Rozliczeń S.A. w postaci potrącenia z kolejnym ujemnym saldem. Bilansowanie takie będzie trwało przez okres trwania wsparcia, ale jeśli na koniec okresu wsparcia saldo będzie dodatnie, odpowiednia kwota będzie musiała zostać zwrócona Zarządcy Rozliczeń S.A.

Dochód do opodatkowania

Miesięczne wsparcie w postaci wyrównania ujemnego salda, otrzymywane przez spółkę od Zarządcy Rozliczeń S.A., stanowi dla niej dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.  Dochód ten powstaje w momencie otrzymania środków.

Potwierdził to przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej (z 27 lipca 2017 r., znak 0114-KDIP2-3.4010.107.2017.2.KK oraz z 16 stycznia 2019 r., znak 0114-KDIP2-1.4010.477.2018.2.MW). Organ zgodził się z twierdzeniem podatnika, że otrzymywana kwota nie jest elementem ceny sprzedawanej energii, a więc przychód powstaje dopiero w momencie jej otrzymania.

Kwestia zwolnienia z opodatkowania

Jak na razie wydaje się, że otrzymywane tytułem wyrównania ujemnego salda nie podlegają niestety zwolnieniu z opodatkowania. Zdaniem organów podatkowych nie stanowią bowiem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT, ponieważ dotację należy rozumieć wąsko i nie jest nią instrument wspierający wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Takie stanowisko przedstawił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (z 27 marca 2020 r., znak 0114-KDIP2-2.4010.561.2019.2.RK). Co prawda wypowiadał się w sprawie mechanizmów FIT/FIP, ale analogiczna argumentacja mogłaby dotyczyć mechanizmu CfD. Uzasadnienie nie wydaje się na tyle przekonujące, by sprawę można było uznać za przesądzoną.

Koszt uzyskania przychodu

Nawet w przypadku utrzymywania się dodatniego salda przez szereg lat, obowiązek zwrotu środków nastąpi dopiero z zakończeniem okresu wsparcia.

Do tego czasu wytwórca będzie uzyskiwał przychód odpowiadający rynkowej cenie energii, a dodatnie saldo potencjalnie będzie mogło się jeszcze wyrównać w przypadku spadku cen energii.

Jeżeli rzeczywiście, po wielu latach, wystąpi konieczność spłaty dodatniego salda, to wydaje się, że spłatę tę należało będzie uznać za koszt uzyskania przychodu w dacie poniesienia, tj. w dacie zaksięgowania na podstawie odpowiedniego dowodu należnej do zwrotu kwoty do Zarządcy Rozliczeń S.A.

Nieuzasadnione byłoby twierdzenie, iż taki zwrot nie stanowi kosztów uzyskania przychodu podatnika. Co prawda nie jest ponoszony w celu uzyskania przychodów w przyszłości, ale jest efektem zobowiązania, które podatnik podjął lata wcześniej, z zamiarem uzyskiwania dochodu. Żaden racjonalny podmiot nie startuje bowiem w aukcji zakładając, że ceny rynkowe będą wyższe niż cena wskazywana w ofercie. Można byłoby to porównać do nierentownej inwestycji, która w dacie dokonywania miała być opłacalna, ale ostatecznie nie przyniosła dochodu. Dla zakwalifikowania wydatku do kosztu uzyskania przychodu najistotniejsza jest bowiem intencja podatnika poniesienia go w celu zwiększenia przychodu. Ponadto wywiązanie się z obowiązku spłaty dodatniego salda stanowi zabezpieczenie źródła przychodów, ponieważ brak uiszczenia zwrotu spowodowałby egzekucję na majątku spółki.

Podatek od towarów i usług

Z przepisów ustawy o VAT wynika, że w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotacje, subwencje), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Chodzi jednak o takie dofinansowanie, które daje się powiązać z daną transakcją.

Z kolei kwota przekazywana celem wyrównania ujemnego salda obrotu energią nie ma wpływu na kalkulację ceny energii elektrycznej sprzedawanej przez wytwórcę. Wytwórca nie uwzględnia powyższej dopłaty przy kalkulacji ceny sprzedaży energii elektrycznej. Otrzymywane kwoty celem pokrycia ujemnego salda nie zwiększają więc podstawy opodatkowania VAT. Taką argumentację przedstawił przykładowo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (w indywidualnej interpretacji podatkowej z 16 sierpnia 2017 r., znak 0113-KDIPT3.4011.199.2017.1.PP).