Ceny transferowe: nowe przepisy dotyczące obowiązków dokumentacyjnych w 2019 roku

Ostatnia nowelizacja przepisów dotyczących cen transferowych spowodowała liczne problemy interpretacyjne i trudności w wypełnianiu obowiązków dokumentacyjnych, które przybrały formę nadmiernie biurokratyczną i stały się znacznym obciążeniem administracyjnym, a także finansowym dla podatników.

Z tego powodu Ministerstwo Finansów dostrzegło potrzebę istotnej modyfikacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych z zakresu cen transferowych. W lipcu 2018 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt nowelizacji, przewidujący szereg zmian, o których piszemy poniżej. Omawiane zmiany wchodzą w życie 1 stycznia 2019.

Podniesienie progów dokumentacyjnych

Obecnie obowiązujące przepisy obligują podatników do sporządzania dokumentacji lokalnej w przypadku, gdy wartość ich przychodów lub kosztów w poprzedzającym roku podatkowym stanowi równowartość co najmniej 2 mln euro, a podstawowy próg transakcji wynosi 50 tys. euro i zwiększa się w zależności od przychodów.

Przepisy, określone nowelizacją, przewidują obowiązek dokumentacyjny jedynie na podstawie wartości danej transakcji kontrolowanej, wprowadzając dwa progi dokumentacyjne w wysokości:

2 mln zł (pomniejszonej o podatek VAT) dla wartości niematerialnych i prawnych (zakup i sprzedaż), usług (zakup i sprzedaż), korzystania/udostępniania środków trwałych (w tym w ramach najmu, dzierżawy, leasingu), korzystania/udostępniania wartości niematerialnych i prawnych (w tym licencji), przypisania dochodu do zakładu zagranicznego i innych transakcji,
10 mln zł (pomniejszonej o podatek VAT) dla rzeczowych aktywów obrotowych (zakup i sprzedaż), środków trwałych (zakup i sprzedaż), finansowania dłużnego (wartość finansowania pozyskanego/udzielonego), poręczenia lub gwarancji (suma gwarancyjna w przypadku otrzymania/udzielenia).

Powyższa zmiana miała na celu zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych, niemniej jednak może wiązać się z powstaniem obowiązku dokumentacyjnego dla podatników, którzy obecnie takiego obowiązku nie mają ze względu na osiąganie przychodów lub kosztów poniżej 2 000 000 EUR. Zgodnie ze zmienianymi przepisami podatnik, który zawrze ww. typy transakcji o wskazanych wartościach, będzie zobowiązany do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, nawet jeżeli suma jego przychodów lub kosztów nie przekroczy 2 mln euro.

Podwyższeniu ulegną również progi transakcji realizowanych z tzw. rajami podatkowymi – do kwoty 100 tys. zł.

Zwolnienia dokumentacyjne

Nowe przepisy przewidują zwolnienia dokumentacyjne m.in. dla transakcji kontrolowanych, których wartość nie stanowi trwale przychodu lub kosztów uzyskania przychodów oraz w których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. Zwolnienia dotyczą także transakcji objętych decyzją w ramach uprzedniego porozumienia cenowego, transakcji kontrolowanych, gdy wynikają z powiązania ze Skarbem Państwa, jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami.

Wydłużenie terminów na sporządzenie local file i master file oraz złożenie informacji TP-R

Nowe przepisy na stałe wydłużają do 9 miesięcy termin na sporządzenie kompletnej, lokalnej dokumentacji i złożenie informacji o cenach transferowych zawierającej m.in. dane dotyczące podmiotów powiązanych i transakcji kontrolowanych, metod i cen transferowych oraz ogólne informacje finansowe. Taka informacja może być przez organ wykorzystana do analizy ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania oraz do innych analiz statystycznych lub ekonomicznych. Nowa informacja o cenach transferowych (TP-R) ma zastąpić obecnie obowiązujące formularze CIT-TP i PIT-TP. Celem nowego formularza ma być łatwiejsze typowanie podmiotów do kontroli.

Dodatkowo, przedłużony zostanie termin na przygotowanie grupowej dokumentacji master file do 12 miesięcy od zakończenia roku podatkowego.

Ujednolicenie dokumentacji zgodnie ze standardami OECD

Zmianie ulegną obowiązkowe elementy dokumentacji grupowej i lokalnej celem zapewnienia zgodności ze standardami OECD. Jednocześnie obowiązek przygotowania dokumentacji grupowej master file będzie ciążył na podatnikach należących do grupy kapitałowej, dla której sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe i skonsolidowane przychody przekroczą 200 mln zł lub równowartość w innej walucie.

Wprowadzana regulacja umożliwia wykorzystanie przez podatników grupowej dokumentacji cen transferowych, przygotowanej przez inny podmiot należący do grupy podmiotów powiązanych, również w języku angielskim. Organ podatkowy będzie mógł zażądać tłumaczenia dokumentacji w terminie 30 dni od doręczenia żądania.

Usługi o niskiej wartości dodanej i pożyczki

Zgodnie z nowymi regulacjami wprowadzone zostaną uproszczenia (ang. safe harbours) skutkujące uznaniem, bądź nie, danej ceny za rynkową. Rozwiązanie takie ma na celu zapewnić podatnika o rynkowości ceny i jednocześnie ograniczyć jego obowiązki dokumentacyjne, a przewidziane zostało dla dwóch rodzajów transakcji, tj. pożyczek oraz usług o niskiej wartości dodanej.

Organy nie będą określały wysokości narzutu w przypadku usług o niskiej wartości dodanej, jeżeli zostaną spełnione warunki wymienione w ustawie, w tym m.in. :

wynagrodzenie za nabywaną usługę nie będzie wyższe niż 5% kosztów,
wynagrodzenie za świadczoną usługę nie będzie niższe niż 5% kosztów,
usługobiorca posiada informację o rodzaju i wysokości kosztów uwzględnionych w kalkulacji,
usługobiorca posiada informację o sposobie zastosowania i uzasadnienia wyboru kluczy alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług.

Dodatkowo nowe regulacje przewidują zmianę katalogu usług o niskiej wartości dodanej. W przypadku pożyczek udzielanych między podmiotami powiązanymi organy co do zasady nie będą określały oprocentowania, jeżeli:

zostanie ono ustalone w oparciu o bazową stopę procentową określoną w obwieszczeniu Ministra Finansów,
nie wystąpią dodatkowe opłaty związane z obsługą pożyczek,
pożyczki zostaną udzielone na okres nie dłuższy niż 5 lat,
suma udzielonych/otrzymanych pożyczek nie będzie wynosiła więcej niż 20 mln zł,
pożyczkodawca nie będzie podmiotem mającym siedzibę, miejsce zamieszkania lub zarząd w raju podatkowym.

Zmiany limitów ograniczających zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów

Projekt zakłada zmianę limitów odliczalności kosztów finansowania i usług wewnątrzgrupowych w zakresie:

limitu dotyczącego możliwości odliczania kosztów usług i licencji wewnątrzgrupowych – limit zostanie podwyższony z obecnych 5% do 10% podatkowej EBITDA powyżej safe harbour 3 mln zł,
limitu dotyczącego kosztów finansowania dłużnego na poziomie 30% – limit zostanie zmniejszony do 20%,
zniesienia uprawnienia organu do badania rynkowej zdolności kredytowej na gruncie art. 15ca ustawy o CIT.

Uregulowanie zasady ceny rynkowej

Projekt zakłada, że dla uzasadnionych przypadków możliwe będzie zastosowanie innych niż wymienionych w ustawie metod, w tym również technik wyceny, dla określenia przychodów lub kosztów uzyskania przychodów przez podatnika w transakcjach kontrolowanych.

Korekty cen transferowych

Przepisy projektu przewidują również zasady dokonywania korekt cen transferowych (TP adjustment) i dopuszczają zmianę wysokości przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów, jeżeli:

warunki w transakcji kontrolowanej odpowiadają warunkom, jakie zostałyby ustalone przez podmioty niepowiązane,
nastąpiła zmiana istotnych okoliczności uzasadniająca korektę,
korekta została dokonana do dnia upływu terminu na złożenie rocznej deklaracji podatkowej za rok podatkowy, w którym realizowane były transakcje,
do dnia upływu terminu na złożenie rocznej deklaracji za rok podatkowy, którego dotyczy korekta podatnik otrzymał oświadczenie od podmiotu powiązanego, że podmiot ten dokonał korekty w tej samej wysokości,
podmiot powiązany ma siedzibę w kraju, z którym Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz istnieje podstawa do wymiany informacji podatkowych z tym krajem,
podatnik potwierdził fakt dokonania korekty w rocznej deklaracji za rok podatkowy, którego dotyczy korekta.

Wejście w życie i nowe rozporządzenia

Wejście w życie nowych przepisów przewidziane jest na 1 stycznia 2019 r., przy czym zmiany będą miały co do zasady zastosowanie do transakcji następujących po 31 grudnia 2018 r. Podatnik będzie jednak mógł stosować nowe przepisy do dochodów uzyskanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2017 r.

Dodatkowo Minister Finansów określi w drodze nowego rozporządzenia:

sposób i tryb zgodności warunków, jakie ustaliłyby miedzy sobą podmioty niepowiązane,
sposób i tryb określania dochodu albo wysokości straty podatnika w drodze oszacowania, w tym określania wynagrodzenia z tytułu przeniesienia pomiędzy podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk,
sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych.

Jeżeli są Państwo zainteresowani szczegółowymi informacjami w zakresie omawianych zmian, zespół ds. cen transferowych Rödl & Partner pozostaje do dyspozycji w biurach w Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.