Niemieckie prawo bilansowe (HGB) – dla których polskich firm ma znaczenie?

 

Podstawowym aktem prawnym regulującym funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz obowiązujące zasady rachunkowości jest w Niemczech Handelsgesetzbuch (HGB), czyli tzw. Kodeks handlowy, nazywany również historycznie prawem kupców. HGB został uchwalony w roku 1897, a wszedł w życie 3 lata później. W roku 1998 przeszedł gruntowną nowelizację dostosowującą go do współczesnych realiów gospodarczych. W roku 2009 została przeprowadzona kolejna reforma prawa bilansowego w Niemczech, a jej efektem było wprowadzenie w życie ustawy zwanej Bilanzrechtsmodernisierungsgesetz, w skrócie BilMog.

 

Wydawać by się mogło, że znajomość lokalnych, niemieckich przepisów bilansowych jest zbędna dla większości podmiotów funkcjonujących w polskiej gospodarce. Stwierdzenie to jest zgodne z prawdą, pod warunkiem, że polska spółka nie jest w żaden sposób powiązana kapitałowo z jakimkolwiek podmiotem niemieckim. Sytuacja zmienia się jednak diametralnie, jeśli przedsiębiorstwo prowadzące działalność w Polsce stanie się częścią koncernu, którego siedziba znajduje się w Niemczech i który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe według niemieckich przepisów bilansowych, czyli według HGB. 

Fakt, że Polska jest obecnie najważniejszym partnerem handlowym dla Niemiec w tym regionie Europy oraz że Niemcy są drugim na świecie krajem pod względem wartości inwestycji w Polsce potwierdza, że wiele przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym działających na rynku polskim stosuje lub powinno stosować zasady HGB w raportowaniu koncernowym. Według badań Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej aż 94% niemieckich koncernów prowadzących działalność w Polsce uważa, że decyzja o wejściu do naszego kraju była dobrą decyzją i że gdyby ponownie stanęli przed takim wyborem byłby on analogiczny. Opinia taka może wskazywać na wzrostową tendencję inwestycji niemieckich firm w Polsce w przyszłości.

 

Dokonując przekształcenia sprawozdania finansowego sporządzonego według polskiej ustawy o rachunkowości na sprawozdanie finansowe sporządzone według przepisów HGB należy zwrócić uwagę nie tylko na zagadnienia uregulowane wprost w prawie niemieckim, ale także na wytyczne koncernowe. Są one odpowiednikiem Zakładowych Zasad Rachunkowości w polskich jednostkach. Precyzują one wszystkie zasady dotyczące wyceny i prezentacji poszczególnych pozycji aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów w koncernie, w zakresie w jakim HGB pozostawia prawo wyboru. Stąd też większa część różnic pomiędzy danymi w sprawozdaniu finansowym sporządzonym według przepisów polskich a niemieckich może wynikać z różnych zasad wyceny przyjętych przez jednostkę działającą w Polsce, a jej spółkę matkę w Niemczech. 

 

Pracując zatem w firmie wchodzącej w skład niemieckiego koncernu warto zapoznać się bliżej z niemieckim prawem bilansowym, aby choć w podstawowym stopniu opanować różnice w wycenie i prezentacji standardowych pozycji aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów. Pozwoli to na lepszą komunikację z udziałowcem oraz zrozumienie jego wymagań, co z pewnością przyczyni się do bardziej efektywnej współpracy. Nasi biegli rewidenci i konsultanci są do Państwa dyspozycji i odpowiedzą na pytania z zakresu audytu finansowego w naszych biurach w: Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie oraz we Wrocławiu.