Dyrektywa work-life balance

Izabela Prokop

28 czerwca 2022 r.

Do 1 i 2 sierpnia 2022 r. Polska powinna wdrożyć dwie unijne dyrektywy dotyczące prawa pracy – dyrektywę work-life balance oraz dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE.

Prace nad projektem ustawy wdrażającej dyrektywy wciąż trwają. Nie wiadomo, kiedy dokładnie nowe przepisy wejdą w życie.

Do czasu uchwalenia nowelizacji Kodeksu pracy pracodawcy z sektora prywatnego nie mają obowiązku stosować wprost przepisów dyrektyw. Warto jednak już teraz zapoznać się z planowanymi zmianami.

Dyrektywa work-life balance – najważniejsze zmiany

1. Zwolnienie od pracy

W nadzwyczajnych sytuacjach – typu: działanie siły wyższej lub pilne sprawy rodzinne – wymagających natychmiastowej obecności pracownika, będzie mógł on skorzystać z dodatkowych 2 dni wolnego (albo 16 godzin) w roku kalendarzowym. Pracownik przez ten okres otrzyma połowę wynagrodzenia.

2. Urlop opiekuńczy

Pracownikom będzie przysługiwało prawo do urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym – aby zapewnić osobistą opiekę albo wsparcie członkom rodziny (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych.

Urlop opiekuńczy będzie udzielany na wniosek pracownika złożony w ciągu 3 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Urlop będzie bezpłatny.

3. Wzmożona ochrona stosunku pracy wobec niektórych pracowników

Pracownicy korzystający z urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego, pracownice w ciąży, a także pracownicy objęci elastyczną organizacją pracy, będą objęci wzmożoną, szczególną ochroną zatrudnienia. Będzie to polegać na tym, że pracodawca w okresie korzystania przez tych pracowników z ww. urlopów nie może:

• prowadzić przygotowań do rozwiązania stosunku pracy z tym pracownikiem;
• wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tym pracownikiem (chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika i zakładowa organizacja związkowa wyrazi zgodę na rozwiązanie umowy).

4.  Wydłużenie urlopów rodzicielskich

41 tygodni w razie urodzenia jednego dziecka – tak zostaną wydłużone urlopy rodzicielskie. Z tej puli każdy rodzic będzie miał wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu, którego nie będzie mógł przenieść na drugiego rodzica. Jeśli dany pracownik nie wykorzysta swojej części – ona przepada.

5.  Krótszy termin na wykorzystanie urlopu ojcowskiego

Pracownik będący ojcem będzie mógł skorzystać z urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni do czasu ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.

6.  Elastyczna organizacja pracy

Pracownik opiekujący się dzieckiem do lat 8 będzie mógł złożyć wniosek do pracodawcy o zastosowanie dla niego elastycznej organizacji pracy (tj. telepracy, przerywanego systemu czasu pracy, indywidualnego rozkładu czasu pracy, obniżonego wymiaru czasu pracy). Wniosek nie będzie dla pracodawcy wiążący, ale w razie odmowy pracodawca będzie musiał uzasadnić swoją decyzję.

W razie pytań dotyczących dyrektywy work-life balance zachęcamy do kontaktu z ekspertami Rödl & Partner.