NSA: Fiskus może blokować rachunki bankowe

Agata Pezda

15 kwietnia 2020 r.

Deutsche Version siehe unten

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 lutego 2020r. (sygn. akt I FSK 1275/19) potwierdził, że Szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) może blokować rachunki bankowe na 72 godziny, jeśli podejrzewa, że ma do czynienia z oszustem podatkowym oraz przedłużać blokady na kolejne trzy miesiące, jeśli przedsiębiorca nie ma trwałego majątku, który zabezpieczałby spłatę ewentualnego zobowiązania podatkowego.

Sprawa dotyczyła spółki zajmującej się obrotem samochodami osobowymi. W 2018r. szef KAS dokonał blokady jej rachunku bankowego na 72 godziny. Organ uznał blokadę za konieczną ponieważ w wyniku analizy ryzyka ustalono, że spółka nie posiada zaplecza organizacyjno-gospodarczego i stanowi ogniwo w karuzeli podatkowej. Następnie szef KAS skorzystał z możliwości przedłużenia blokady o trzy miesiące, gdyż w jego ocenie zachodziła uzasadniona obawa niewykonania istniejącego zobowiązania w podatku VAT przekraczającego równowartość 10 000 euro.

Spółka podnosiła, że jest podmiotem działającym na rynku od wielu lat, posiada stosowne zaplecze organizacyjne i techniczne, w tym w szczególności zawarte umowy o świadczenie usług, aktywa trwałe i obrotowe a schemat dokonywanych transakcji wynikający z polityki koncernów samochodowych nie wskazuje na ryzyko wyłudzenia podatku VAT. W ocenie spółki w sprawie dokonano wybiórczej analizy materiału dowodowego, a szef KAS nie wykazał, że istnieje jakiekolwiek ryzyko oszustwa podatkowego. Natomiast blokada rachunku bankowego uniemożliwia spółce prowadzenie działalności gospodarczej.

Zarówno Wojewódzki Sąd Administracyjny jak i Naczelny Sąd Administracyjny nie przychyliły się do stanowiska spółki. Odnosząc się do istnienia obawy niewykonania zobowiązania, WSA zauważył, że nie istnieje wyczerpujący katalog okoliczności, które mają znaczenie dla oceny, czy spełnione zostały przesłanki dokonania przedłużenia blokady. W ocenie sądu, w rozpatrywanej sprawie organ wykazał, powołując się na konkretne ustalenia dotyczące sytuacji finansowej, że zachodzi uzasadniona obawa, iż spółka nie wykona zobowiązania podatkowego. NSA potwierdził stanowisko WSA, że szef KAS słusznie nabrał „uzasadnionego przypuszczenia”, że zobowiązanie nie zostanie wykonane w związku z tym, że spółka nie posiadała trwałego majątku.
Blokada rachunków bankowych na żądanie szefa KAS dozwolona jest od kwietnia 2018r. Umożliwia ją system STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej), który wprowadzono w celu zapobiegania wykorzystywaniu polskiego systemu bankowego, jako narzędzia w wyłudzeniach skarbowych. Ze statystyk przekazanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że w okresie od kwietnia 2018 r. do końca lutego 2020 r., szef KAS zablokował 699 rachunków bankowych, na których zatrzymano 90,93 mln zł. Szef KAS coraz chętniej wykorzystuje to narzędzie. Należy się spodziewać, że w związku z tym będzie rosła również liczba związanych z tym sporów sądowych.

Jeżeli zainteresował Państwa ten temat, zapraszamy do zadawania pytań. Nasi eksperci z chęcią odpowiedzą na Państwa wątpliwości.

Oberverwaltungsgericht: Der Fiskus kann die Bankkonten sperren

Das Oberverwaltungsgericht hat im Urteil vom 27. Februar 2020 (Az. I FSK 1275/19) bestätigt, dass der Leiter der Landesfinanzverwaltung (poln. Abkürzung: KAS) die Bankkonten für 72 Stunden sperren kann, wenn er vermutet, dass er mit Steuerbetrug zu tun hat, und die Sperre für weitere drei Monate verlängern kann, wenn der Unternehmer kein festes Vermögen besitzt, das die Rückzahlung einer eventuellen Steuerverbindlichkeit besichern würde.

Die Sache betraf eine Gesellschaft, die Handel mit Personenkraftwagen betrieb. 2018 hat der Leiter der KAS das Bankkonto der Gesellschaft für 72 Stunden gesperrt. Die Behörde hielt die Sperre für erforderlich, da aufgrund der Analyse festgestellt wurde, dass die Gesellschaft keine organisatorische und wirtschaftliche Infrastruktur besitzt und sie die Teilnehmerin an einem Karussellbetrug ist. Anschließend hat der Leiter der KAS die Gelegenheit genutzt, um die Sperre um drei Monate zu verlängern, da seiner Meinung nach ein begründeter Verdacht vorlag, dass die bestehende Umsatzsteuerverbindlichkeit im Gegenwert von über 10.000 Euro nicht gezahlt wird.

Die Gesellschaft war der Meinung, dass sie seit vielen Jahren auf dem Markt tätig ist, über entsprechende organisatorische und technische Infrastruktur verfügt, darunter insbesondere abgeschlossene Dienstleistungsverträge sowie lang- und kurzfristige Vermögenswerte, und dass das Schema ihrer Geschäfte, das sich aus der Politik von Autokonzernen ergibt, nicht auf das Risiko einer Erschleichung der Umsatzsteuer hinweist. Nach Auffassung der Gesellschaft wurde das Beweismaterial selektiv analysiert, und der Leiter der KAS hat nicht bewiesen, dass ein Steuerbetrugsrisiko besteht. Die Sperre des Bankkontos hindert die Gesellschaft jedoch daran, ihre Gewerbetätigkeit auszuüben.

Sowohl das Woiwodschaftsverwaltungsgericht als auch das Oberverwaltungsgericht haben dem Standpunkt der Gesellschaft nicht zugestimmt. In Bezug auf das Risiko, dass die Verbindlichkeit nicht bezahlt wird, stellte das Woiwodschaftsverwaltungsgericht fest, dass es keinen geschlossenen Katalog von Umständen gibt, die für die Beurteilung, ob die Bedingungen für die Verlängerung der Sperre erfüllt sind, relevant sind. Nach Auffassung des Gerichts hat die Behörde in der gegenständlichen Sache darauf hingewiesen – unter Berufung auf konkrete Feststellungen über die Finanzlage der Gesellschaft – es liegt ein begründeter Verdacht vor, dass die Gesellschaft ihre Steuerverbindlichkeit nicht zahlen wird. Das Oberverwaltungsgericht hat den Standpunkt des Woiwodschaftsverwaltungsgerichts bestätigt, dass der Leiter der KAS „die begründete Vermutung“ hatte, dass die Verbindlichkeit nicht erfüllt wird, weil die Gesellschaft kein festes Vermögen besitzt.
Die Sperre der Bankkonten auf Aufforderung des Leiters der KAS ist seit April 2018 zulässig. Dies wird durch STIR (das EDV-System der Abrechnungskammer) möglich gemacht, das eingeführt wurde, um der Nutzung des polnischen Banksystems als Werkzeug zur Erschleichung der Steuer vorzubeugen. Aus den vom Finanzministerium dargestellten Statistiken ergibt sich, dass der Leiter der KAS von April 2018 bis Ende Februar 2020 699 Bankkonten gesperrt hat, auf denen 90,93 Mio. PLN beschlagnahmt wurden. Dieses Mittel erfreut sich bei den Leitern der KAS immer größerer Beliebtheit. Es ist zu erwarten, dass die Anzahl der damit verbundenen gerichtlichen Streitigkeiten zunehmen wird.

Sind Sie an diesem Thema interessiert, so stehen wir Ihnen zur Verfügung. Unsere Experten werden gerne Ihre Fragen beantworten, um Zweifel auszuräumen.